IX. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° ve TRAVMATOLOJÄ° KONGRE KÄ°TABI

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 1:

<< | Ýçindekiler | >>

Omurga'da Görülen Osteoid-Osteoma ve Osteoblastomalar

Osteoid-Osteoma ve Osteoblastomalar omurgada ağrılı skolyoza neden olan osteoblastik tömürlerdir. Radyolojik belirtilerin semptomların başlangıcından uzunca bir süre sonra ortaya çıkması tanı ve tedavide yanlışlıklara neden olur. (1, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10)

Tebliğimizde son 10 yılda gözlediğimiz 8 olgu bulunmaktadır. Hastalanın hepsinde tümör tanısı ve cerrahi tedavisi tarafımızdan yapıldı ve tanılar patolojik inceleme ile kanıtlandı.

7 si erkek ve 1'i kadın olan 8 hastamızın 4'ünde osteoidosteoma, 4'ünde de osteoblastoma teşhis edildi. Klinik ve radyolojik benzerlikleri nedeni i1e osteoid-osteoma ve osteoblastoma ayırımı patolojik incelemeye dayanmaktadır.

Tanı sırasında en küçük hastamız 5, en büyük hastamız 27 yaşında olup ortalama yaş 17.2 dir.

Tümörlerden 3'ü servikal, 3'ü torakal, 2'si ise lumbal bölgede lokalizasyon gösteriyordu. Vertebral lokalizasyon olarak 8 tümörün hepsi tek odaklı ve vertebranın posterolateral elementlerindeydi.

14 yaşındaki erkek hastamız 2 yıldan beri boyun ağrısı ve boynunun eğilmesi yakınmaları ile muayene edildi. slide'larda hastamızın semptomlarının başlangıcından önceki ve sonraki fotoğrafları görülmektedir. İlaç, boyunluk ve fizik tedaviden yarar görmeyen hastaya müsküler tortikolis tanısı ile ameliyat önerilmiş. Boynun sağ yanındaki paraspinal kas spazmı ve hassasiyet yanında direkt grafilerde C5'in sağ yanında osteoidosteoma nidus'u olarak düşünülen bir defekt görüldü. Slide'larda hastanın servikal ön-arka grafisi ve tomografisi görülüyor. Bu slide da da nidusun yakın plandaki görünümü görülmektedir.

Posterior yaklaşımla C5'e ulaşıldı. Tümör bölgesi arakasından posterolateral elementler 1 cm. kadar oyulmasına rağmen nidus total olarak çıkarılamadı, Yer yer reaktif kemik dokusu ve tümöral doku çıkarıldı. Ameliyat öncesinde CAT-scan yapılmadığı için vertebral arter zedelenmesinden çekinilerek küretajla yetinildi. Patolojik incelemede osteoid-osteoma tanısı kanuldu. Bu slide'da hastanın postoperatif grafisi görülmektedir. Daha sonra yapılan CAT-scan.'de tümöre arkadan girilmiş olduğu saptandı. Hastanın semptomları kayboldu. Tortikolis düzeldi. Slide'iarda postoperatif 6. ve 20. aylardaki grafiler görülmektedir. Nidus boşluğu giderek dolmaktadır Hasta yeniden basketbol oynamağa başladı.

Yine boyun ağrısı, tortikolis yakınmasa ile başvuran ve şiddetli paraspinal kas spazmı olan 17 yaşındaki erkek hastamızın C3 sağ lateral elementlerinde osteoid-osteoma nidusu görüldü Hastanın servikal ön-arka grafisi va nidusun yakın plandaki görünümü, yan ve oblik grafilerdeki nidusun görünümü, yan grafide nidusun yakından görünümü ve CAT-scande nidusun yerleşimi görülmektedir. Tümör posterior yolla çıkarıldı ve hastanın bütün semptomları kayboldu. Patolojik tanı osteoidosteoma olarak konuldu.

7 yaşındaki erkek hastamız bir yıldan beri süren boyun ağrısı ve tortikolis yakınması ile getirildi. Konservatif ve fizik tedavi yararlı olmamış. Şiddetli paraspinal kas spazmı vardı. Grafilerde C5 de tümör nidusu görüldü. Nidusun servikal yan grafi ve tomoğrafisindeki görünümü ve yakın plandaki görünümü görülüyor. Tümör posterior yaklaşımla çıkarıldı ve hastanın bütün semptomları kayboldu. Hastanın postoperatif yan grafisi görülmektedir. Patolojik tanı osteoblastoma olarak. konuldu.

10 yaşındaki erkek hasta skolyoz ön tanısı ile bize gönderilmişti. Ancak hastanın 6 aydan beri olan sırt ağrıları başlıca yakınma idi. Ağrı geceleri daha fazla idi ve 3 saatte bir aspirin almayı gerektiriyordu. Hastanın torakolumbal bölgesinde 20° lik bir skolyozu vardı. Direkt grafi ve tomografilerinde tümöre rastlanmadı. Öyküsünün tipik olması nedeni ile hasta 3 ay aralıklarla izlenmeye alındı. 1 yıl sonra T10 lateral elementlerinde düzensizlik belirlendi ve tomografi ile nidus tesbit edildi. Tümör posterior yolla çıkarıldı ve osteoid osteoma tanısı konuldu. Hastanın semptomları hemen kayboldu. 2 yıl sonra çekilen grafide skolyozun da düzeldiği saptandı.

En ilginç hastalanmızdan olan erkek hastamız ilk kez 9 yıl önce 17 yaşında iken sağ talusundaki osteoid-osteoma nedeni ile ameliyat edilmiş, patolojik tanısı konulmuş ve semptomları tamamen kaybolmuştu. Hasta 4 yıl önce belinde aynı tip ağrıların başladığını, aspirin almakla düzeldiğini söyleyerek yeniden başvurdu. 1.5 yıllık bir izleme dönemi sonrası T10 yan elementlerinde düzensizlik saptandı, Osteoblastik yapıdaki bu tümörün yakın plandaki görünümleri izlenmektedir. Posterior yolla tümör çıkarıldı. Patolojik tam osteoid-osteoma olarak konuldu. Hasta rahatladığını belirtti fakat ağrıları tam kaybolmadı. Bir süre sonra ağrılar arttığı gibi hastada paraparezi başladı. Miyelografide o bölgede total blok görüldü. Tümör yeniden eksplore edildi Kanalı yandan daraltan vertebral arkus ve hemilamina tümüyle çıkarıldı. Patolojik tanı bu kez osteoblastoma olarak konuldu. Hastanın semptomlan ve nörolojik bulgulan tamamen düzeldi.

Bir yıldan beri skolyoz tanısı ile breysle tedavi edilen 15 yaşındaki erkek hasta ağrıları ve skolyozunun ilerlemesi nedeni ile bize başvurdu. Direkt grafide Lı transvers çakıntıda osteoblastik kemik tömürü tesbit edildi. Tümör rezeke edildi. Patolojik olarak osteoblastoma tanısı konuldu. Hastanın ağrıları kayboldu.

Çocuklarda sırt ağrısı sık rastlanılan bir yakınma değildir, Paravertebral kas spazmı ile birlikte olan ağrılı skolyozlarda osteoidosteoma ve osteoblastoma düşünülmelidir. Tümör eğriliğin apeksinde vs konkav yanındadır. (1) Kaburgadaki osteoid-osteoma ve osteoblastomalar da aynı semptomlarla skolyoza neden olurlar. (2,51 Bu tümörlerin ortak yanı tanılarının çoğunlukla yanlış konulup yanlış tedavi edilmeleridir. Bizim hastalarımızda da böyle olnıuştur. Ayrıca semptomların başlaması ile tümörün radyolojik görünümü arasında uzunca bir süre geçer. Bu süre ortalama 1.5 yıldır (3, 6, 7, 8) Bu da tanıda güçlüğe yol açar. Tümörden kuşkulanıldığında sintigrafi ve tomografi yöntemleri ile radyolojik tanı daha erken olarak konulabilir.

Bazı olgularda osteoid-osteomaların spontarı olarak iyileştiği saptanmıştır. (6) Bu hastalardaki remisyon süresi 8-10 yıla kadar uzamaktadır. Böyle bir olasılığa rağmen tümör tanısı konulduğunda hemen çıkarılmasa gerekir, çünkü tümörün neden olduğu ağrı büyümekte olan çocukta şiddetli paraspinal kas spazmına neden olur, bu da skolyoza yol açar, Önceleri kas spazmına bağlı olan skolyoz zamanla strüktürel hale gelir. Başlangıç dönemlerinde tümörün çıkarılması kas spazmını düzelttiği için skolyoz kendiliğinden düzelir. Skolyoz strüktürel hale geldikten sonra ise tömürün çıkarılmasına rağmen skolyoz düzelmez ve çocuğun büyümesi süresince ilerlemeğe devam eder. Bu skolyozların ayrıca tedavi edilmesi gerekir.

İlk kez 1956 yılında Jaffe ve Lichenstein tarafından ayrı ayrı tarif edilen osteoblastoma semptom ve bulguları ile osteoid-osteoinaya çok benzer. İki tümör büyüklük ve skleroz derecesi ile ayırt edilebilir. (7, 8) Osteoblastomalarda seyrek olarak maliğn değişme olabilir (4). Tedavide tümörün parsiyel olarak çıkarılabileceğini ve semptomlar devam ederse radyoterapi yapılabileceğini ileri sürenler vardır. (4) Ancak radyoterapi büyüyen çocuğun omurgasında büyüme bozukluklarına ve deformitelere yol açabilir. Bu nedenle tümörün total olarak çıkarılması tercih edilir. Preoperatif CAT-scan yapılması tümörün kesin yerleşim ve büyüklüğünü göstereceği için daha az radikal bir rezeksiyonla tümör tam olarak çıkarılabilir.

Referanslar

1 - Akbarnia, B A., Rooholamini, S.A. : Scoliosis caused by benign osteoblastoma of the thoracic or lumbar spine. J.B.J. S. 63-A : 1146-1155, 1981.

2 - Fabris, D., Trainiti, G., DiComun M.. Agostini, S.: Scoliosis due to rib osteoblastoma : Report of two cases. J. Pediatr Orthop. 3 : 370-375, 1983.

3 - Franklin, H.S. Dahlin, D.C ; Beabout, J.W, : Osteoid - osteoma : Diagnostic problems. J.B.J.S. 57-A : 154-159. 1975.

4 - Griffin, J.B.: Benign osteoblastoma of the thoracic spine. J.B.J.S. 60-A : 833-836, 1978

5 - Kehl, D.K. Alonso, J.E. I.ovell, W.W. : Scoliosis secondary to an osteoid-osteoma of the rib. J.B.J.S. 65-A : 701, 1983.

6 - Keim, H.A., Reina, E.G.: Osteoid-osteoma as a cause of scoliosis. J B.J.S. 57 A : 159-163 1975.

7 - Kırwan, E.O.'G, Hutton, P.A.N., Pozo, J.L. Ransford, A.O.: Osteoid-osteoma , and benign osteoblastoma of the spine. J.B.J.S. 66-B : 21-26, 1984.

8 - Ransford, A O., Pozo, J.L., Hutton P. A.N., Kı: wan E.O'G. : The behaviour pattern of the scoliosis associated with osteoid-osteoma or osteoblastoma of the spine. J.B.J.S. 66-B : 18-20, 1984.

9 - Spjut, H.J Dorfman, H.D., Fechner, R.E. Ackerman L.V.: Tumors of Bone and, Cartilage. Armed Forces Institute of Pathology. Washington, 1971. p. 120-139.

10 - Volkov, M. : Childhood Osteology. Mir Publisher. Moscow, 1972. p. 85-95.