ABSTRAKTLAR, B�L�M 1:

Bir Olgu Nedeniyle Eklem İçine Yapılan Kortizonun Yan Etkileri

Dr. Yaman EGE

Eklem içine sık sık tekrarlanarak yapılan konrtikosteroid injeksiyonlarının eklem kıkırdağı için zararlı olduğu bu güne kadar çeşitli yazarlarca bildirilmiştir. (2,3,4.) Buna rağmen kortizonun sistemik yan etkilerinden kaçınma düşüncesiyle eklem içine verilmesi, pek çok taraftar bulmuştur. (1,5.) Fakat, bu şekilde tedavi edilen hastaların dikkatli takibi sonucu Charcot eklemine benzer artropatilerin gözlenmiş olduğu bu eklem içi steroid verilmesiyle harap olmuş kartilajda ağrının kalkmasıyla binen yükün artması, kartilajın incelmesine ve stabilitenin bozulmasına sebep oldğu bildirilmiştir 6.

Romatoid Artrit tanısı konulan 13 yaşındaki hastamıza yapılan kortizon tedavisinin sonuçları seri halindeki flimlerin ve kan bulgaları ile takdim etmeyi uygun buldum.

KLİNİK OLGU:

K. M. 13 yaşında erkek çocuk Kasım 1978 senesinde düşme neticesi sağ dizinde yara ve ağrı olmuştur. İki gün sonrada dizde kızarıklık, şişlik ve ateş yükselmesi başlamış Doktora müracaat etmiş, (Resim - 1) Artrit teşhisi ile eklem direne edilmiş. Hastanın şikayetleri bir iki gün içinde geçmiş Ocak 1981 de sağ dizinde aniden şişme ve kızarıklık olmuş. Tekrar aynı doktora müracaat etmişler, laboratuar tetkikleri ve film istenmiş (Tablo - 1), Resim 2 Röntgende bir özellik tespit edilmemiş Hastaya antibiyotik ve aspirin tedavisi ve ilerek üç ay tedaviye devam edilmiştir. 4.31981 tarihinde kan tetkikleri yapılmış (Tablo - 1). Aynı tedaviye iki ay daha devam edilmiş, kan tetkikleri tekrarlanmış (Tablo - 1). Hasta tamamen rahatlamış, şişlik ve kızarıklık geçmiş tamamen normal hayatına dönmüştür.

Bir sene sonra tekrar dizindeki ağrı nedeniyle aynı doktora müracaat etmişler, kan tetkikleri ve film istenmiş (Tablo - 1), (Resim -. 3). Aspirin tedavisine günde üç tane olarak başlanmış. İki hafta devam edilmesi önerilmiş, şikayetlerinin azalmasının neticesinde, on beş gün sonra aspirin tedavisi kesilmiş, 23.9.1982 tarihinde dizinde tekrar kızarıkıklır oluşmuş. Kan tetkiklerin yapılmışresim 5-c ,resim 7-a

Doktorun tavsiyesi ile bademcik ameliyatı geçirmiş. 4.10.1982 de hastanın şikayetlerinin geçmemesi ve dizdeki şişlik, ateşin, kızarıklığın artması ile romatizmal hastalıklar doktoruna müracaat etmiş. Doktor tarafından dize ponksiyon yapılmış ve eklem içine 1 ampul kortizon uygulanmış.

Ponksiyon mataryalinden kültür ve antiboyogram yapılmış. Klütürde Staphylococus Albus ürüyerek antiboyogramda Carbenicilin ve Garamycine hassas çıkmış. On beş günde bir Penadür tadavisine ve beş günde üç defa kortizonun eklem içine yapılmasına başlanmış. 19.10.1982 de dizde tekrar ponksiyon yapılmış ve kan tetkiki istenmiş (Tablo - 1) Hastanın şikayetlerinin iyice artması ve ateşin yükselmesi ile hasta romatizma doktoru tarafından 23.10.1982 tarihinde Teşfikiye Sağlık Evi Hastanesine gönderilmiştir. Hastanın ateşi 39.5 derecede görülerek septik artrit teşhisi konulmuş, aynı gün eklem açılarak eklem drene edilmiş ve kapalı reneja alınmıştır. Ameliyat sırasında alınan materyalde kültür ve antiboyogram yapılmış. Kültür neticesi hemoliz yapan beyaz stafilokok ürediğinive keflin, Rifocin, Cloramfenikol 3 pozitif hassasiyet gösterdiği görülerek eklem yıkanmasına devam edilmiş. Postoperatif 5 güne kadar eteşin 39 derece civarında olduğu, daha sonra düşerek 37.5, 37, 36.5 derece sınırında kaldığı görülmüştür. Eklem drenejına 10 gün devam edilmiş 13'üncü günü dikişleri alınmış, 10.11.1982 günü dikiş yerinden gelen akıntıdan kültür ve antibiyogram yapılarak steril kaldığı görülmüş. 30.10.1982 de yapılan kan tektikleri Tablo eritrosit ve hemotokrit'te düşme görülerek hastaya üç ünite kan verilmiş ve 6.12.1982 günü hastaya kan tektiki yapılmış ve diren yerinden gelen mayiden kültür steril kalmış Hastanın şikayetlerinin azalmasına rağmen sedimantasyonun ve ASO'nun yüksek çıkması nedeniyle tekrar gün aşırı olmak üzere 4 defa kortizon yapılmış. Şikayetleri geçmiş 20. Ocak. 1983 de hasta tekrar bize kontrole gelmiş. Yapılan muayenede dizde lakzite görülerek iki taraflı stres filmleri çekilmiş. (Resim - 5.5 - B.5 - 6). Eklemin iyice kaydığı görülerek taraf alçıya alınarak 4 hafta kalması önerilmiş. Bu süre içinde tekrar romatizma doktoruna gidilmiş, romatizma doktoru alçının eklem bölgesinden bir pencere açılmasını ve buradan kortizon yapılması gerektiğini söylemiş. Biz bu tedavinin artık yapılmasının son derece sakıncalı olduğunu hasta sahiplerine anlatıyoruz. Hakta bize uzun zaman gelmiyor. Bu arada hasta Ankara Trafik Hastanesine müracaat etmiş. Burada çekilen filmlerde, Eklem kartilojında harabiyet, ve baglarda lakzite görülerek uzun bacak breysi tavsiye edilmiş.

Ancak breysi kullanmamış ve İstanbula dönüşünde tekrar romatizma doktoru tarafından gün aşırı olmak üzere 8 defa daha kortizon yapılmış

20.7.1983'de yapılan kan tekkiklerinde (Resim - 8). Eklemlerin kartilajının tamamen eridiği ve eklemin Charcot eklemi haline döndüğü görülmmüştür. Hastaya breys ve daha sonrada ameliyat önerilmiştir. Hasta tedaviyi kabul etmediğinden gitmiştir.

ÖZET:

Bilinçsiz olarak diz eklemi içine yapılan kortizonun eklem kartilajını bozarak Chartcet eklemi haline dönüştüğüne değinildi.

Referanslar

1. Barnett, C. H., Cochrane, W., and Palfrey, A. J.: Age changes in articular cartilage of rabbits. Ann. Rheum. Dis., 22: 389, 1963.

2. Behrens, 1., Shepard, N. and Mitchell, N.: Alteration of Rabbit Articular Cartilage by Intra-articular Injeetions of glucocorticoids. J. Bone and Joint Surg., 57-A;. 170, 1975.

3. Bentley, G. and Goodfellow, J. W.: Disorganisation of the knees following Intraarcticular Hydrocortisone İnjections. J. Bona and joint Surg. 51-B:. 498-502, 1975.

4. Bentley. G., Kreutner, A. and Ferguson, A. R.: The Effect of Hydrocortisone on Synovial Regenration and on Articular Surfaces following Synovectomy in Rabbits 57-B: 454-463, 1975.

5. Fisher, D. Ab., et al.: İntermittent corticosteroid therapy of juvenile rheumatoid arthritis, Arthritis Rheum., 7:, 413, 1964.

6. Honner, R. and Thompson, R. C.: The nutrittional pathways of articular cartilage J. Bone Joint Surg., 53 A:, 742, 1971.