X. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRESÄ°

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 1:

<< | Ýçindekiler | >>

Alt Ekstremitelerin Gezici Ağrılı Osteoporozu

Duncan ve arkadaşları 1967'de etyolojisi bilinmeyen, alt ekstremitelerin gezici (migratory) osteolizisi diye yeni bir sendom buldular. (1) Sendrommun özelliği, alt ekstremitelerde gelişen bölgesel şişlik, ağrı ve 6-9 ay süren aşırı osteoporozdu. (2) Sonraları alt ekstremitelerin regional osteoporozu, geçici (transient) ağrılı osteoporozu başlıklarında olgular bildirildi. (5,6,7,10,12,13)

Bu bildiride ortopedist, radyolog ve fizik tedavi uzmanlarına tanı ve tedavide yardımcı olmak için daha önceden tarif edilenlere aynen uyan bir olgu tanıtıldı.

45 yaşında benzin istasyonu sahibi erkek hasta birkaç aydır sağ ayak bileğindeki ağrı yakınmalarıyla başvurdu. Hastanın genel sağlık durumu iyi olup, ağrının açıklanmasına yardımcı belirli bir travma veya eklemi tutan hastalık belirtisi yoktu. Ağrı zamanla artmış ve yürüme zorlaştığından koltuk değneği kullanmağa başlamış ve sadece aspirin almış, fakat bir süre sonra vücudunda değişiklikler hissedince bırakmış. Özgeçmişinde: Aynı şikayetleri 2 yıl önce sol kalçada başlayıp, sol dizine inmiş ve sol ayak bileğine geçmiş. Daha sonda da sağ dizine atlamış. Bu arada iki ortopedi ve bir romatoloji uzmanınca tedavi görmüş, Sol dizine artrogram yapılmış, sağ dizinden minimal mayi alınmış ve hidroktizon verilmiş. Sağ ayakta oluşan ağrılı metatarsalji için de Morton nöromasi bile düşünülmüş. Yapılan tüm romatoloji testleri negatif bulunmuş,Zamanla bu şikayetleri kaybolmuş.

Yapılan muayenesinde; Sistemlerde patolojik bir durum bulunamadı. Sağ ayak bileğinde minimum enflamasyon bulguları ve hafif derecede şişlik(2 cm. çevre fazlalığı), eklem hareketlerinde hafif kısıtlanma ve ağırlık verilince artan ağrı vardı ve bu nedenle koltuk değneğiyle yürüyordu.Labaratuvarda çarpıcı patalojik değerler (Kan sayımı, sedimentasyon, elekturolitler, alkalen, asit fosfataz, ürit asit, RF., A.S.O) elde edilmedi. Radyolojik kontrolde; sağ ayak bileği ve ayağın proksimal kemiklerinde, sağ dizde demineralizasyon ile sağ ayak bileğinde yumuşak doku şişliği görüldü. Benekli tipte demineralizasyon olmakla birlikte ayak bileği eklem aralığı oldukça iyi bir durumdaydı. Yapılan tecnetium 99 m (Te 99 m) kemik sintigrafisinde sağ ayak bileği ve 1, metatarsal eklemde bariz bir radyoaktivite artışı bulundu.

Hastaya yatak istirahat inin yanında antifilojistik (Ibobrufen) verilerek izlendi. 1.5 ay sonra koltuk değneğini kullanmayacak duruma geldi, 3 ay içinde ağrıları azaldı. 10 ay sonraki kontrolünde şikayetleri tamamen kaybolmuştu. 14 ay sonra tekrarlanan Te 99 mm kemik sintigrafisinde sağ ayak bileğinde eskiden görülen bulguların kaybolduğu tespit edildi.

TARTIÅžMA:

Bildirilen olgu literatürde tarif edilenlere aynen benzemektedir.

(1,2,3,6,9,12,13) Olguda eklemler birbirini izleyen durumda hastalığa yakalanmışlardı. Aynı bölgede ikinci kez hastalık belirtisi görülmemiş, bazılarında (1.2.) kalçada yakalanma olmamasına karşı, diğerlerinde kalça, diz ve ayak bileklerinde tutulma olmuştur. (4,9,13) Aynı patojenik mekanizma ile değişik eklemleri tutan bu durumun nedenleri henüz bilinmemektedir. (6) Hastalık genellikle orta yaş erkeklerde görülürken (2.9) Kadınlarda bu oranı daha yüksek tespit edenlerde vardır. (6) Başlangıçta radyoloji normal görülür, 4-6 haftada kemikte eklemin üst ve alt kısmında dansite kaybı başlar, hastalık 6-9 ay sürerken kemik değişiklikleri 2 yıla kadar uzayabilir. Zamanla remineralizasyon yerini alır ve kalıcı bir bulgu görülmez. (12) Tanı için femoral arteriogram yapılmış, fakat bu çalışma normal bulunmuştur. (1,12) Swezey kalça ağrılıyken Strontium nitrate (85) Sr) ile osteoplastik aktivitenin femur başında artmasını göstermiş, omara ve pnals sodium pluoride (Na 18 F) ile kemik sintigrafisi değişikliklerini belirtmiştir. (9,13) Hastamızda Tc 99 m sintigrafisi sağ ayak bileği semptomundan 4 ay sonra yapılmış ve bariz bir radyoaktivite artışı olmuş ve 14 ay sonraki tekrarında bulguların kaybolduğu görülmüştür.

Sinoviyol sıvı analizi ve kemik biyopsisi bütünüyle tanıya yardımcı olamamıştır. (3,10)

Ayrıca tanıda; bir eklemdeki ağrı ve opteoporoz bulguları geçici osteoporosiste reversipldir, şiddetli travma veya kırıkla ilgisi yoktur. Monoartiküler artrit, romotoit artrit, gut, sarkoidosis, kronik sepsis düşünüle bilinirse de bunları teyit edecek hiçbir bulgu bulunamamıştır. Post-Travmatik sempatetik distrofi ve Südeck atrofisi sendromu ağrıyla birleşir ve bazı yazarlarca patojenik mekanizması aynı düşünülür. Henüz gezici osteoporozis ve hem de refleks sempatetik distrofili ayak şiş ve ağrılıdır. Birincide travma fark edilmezken ikincisi bir yaralanmayı izler. (13)

Tedavi yöntemi genel olarak semptomatikdir. Konservatif programda rehabilitasyonla tedrici ambulasyon yapılır. Ağırlık yüklenmeden sakınma, yatak istirahati, antienflamatuar ilaçlar kullanılır. Duncan 8 olgudan 5 inin sitroitlere (prednisone 15 mg) 3-4 haftada cevap verdiği semptomların ilaç kesildikten sonra yükseltmediğini, kemik değişikliklerinin nonstoroitlerle tedavi edilen hastalardaki gibi aynı şekilde normal görünüme geldiğini rapor etmiştir. (2) Bazıları da aşırı şiddetli olgularda kortikositeroitlerin ağrıyı hafifletmesi için düşünüldüğünü fakat bu tedavinin hecmelerin gidişini kısalttığının gösterilmediğini bildirmişlerdir. (6)

Referanslar

1. DUNCAN, H.; FRAME, B.; FROST, H. M. and ARNSTEIN, R. A.: Migratory Osteolysis of the Lower Extremities. Annals of Internal Medicine, 66: 1165-1173, June 1967.

2. DUNCAN, H; FRAME, B.; FROST H.; and ARNSTEIN, R. A.: Regional Migratory Osteoporosis, Southern Medical Journal, 62: 41-44, Jan. 1969.

3. GUPTA, R. C.; POPOVTZER. M. M.; HUFFER, W. E.; and SMYTH, C. J.: Regional Migratory Osteoporosis, Arthritis and Rheumtism, 16: 363-368, May-June 1973.

4. HUNDER, G. G.; KELLY, J.: Roentgenologic Transient Osteoporosis of the Hip. A Clinical syndrome?. Annals of Internal Medicine, 68; 539 - 552, March 1968.

5. HUDER, G. G.; KELLY, P. J.: Roentgenologic Transient osteoporosis of the Hip. Annals of Internal Medicine, 69: 633, September 1968.

6. LANGLOH, N.D.; HUNDER, G.G.; RIGGS, L. B., and KELLY, P. J.: Transient Painful Osteoporosis of the Lower Extremities. J. Bone and Joint Surg., 55-A: 1188-1196, September 1973.

7. LCNGSTRETH, P. L.; MALINAK, R.L., and HILL, S. C.: Transient Osteoporosis of the Hip in Pragnancy. Obstetrics and Gynecology, 41: 563 - 589, April 1973.

8. OGILVIE, D. J.; BOBERCHKO, W. P.: Transient regional osteoporosis of the Hip. The J. Bone and Joint Surg., 63. B.: 458 - 459, No: 3 1981.

9. O'MARA, R. E.; and PINALS, R. S.: Bone Scanning in Regional Migrotory Osteoporosis. Case Repart. Raddology, 97: 579 - 581, December 1970.

10. PANTAZOPOULOS,T; EXARCHOU E.; and GAROFALÄ°DÄ°S, H. G.: Idiopathic Transient osteoporosis of the Hip. J. Bone and Joint Surg., 55. A: 315-321, March 1973.

1l. ROSEN, R. A.; Transitory Demineralization of the Femoral Head. Radiology 94: 509-512, March 1970.

12. STEIER, R. M.; and MCKEEVER, C.: Regional Migratory Osteoporosis. Journal De L'association Canadienne Des Radiologistes, 24: 70-75, March 1973.

13. SWEZEY; R. L.: Transient Osteoporosis of the Hip, Foot and Knee. Arthritis and Rheumatism, 13: 858 - 868, Nov-Dec. 1970.