X. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRESÄ°

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 1:

<< | Ýçindekiler | >>

Kalça, Ekleminde Yüzey Değiştirme Artroplastisi (Wagner Protezi) nin Geç Sonuçları

Daha önceki kongrelerde bir panel konuşması (4) ve bir serbest bildiride (5) kalça ekleminde yüzey değiştirme artroplastisi (Wagner Protezi) ni tanıtmaya çalışmış ve uygulamalarımızın erken sonuçlarını bildirmiştim.

Hatırlanacağı gibi yüzey değiştirme artroplastisi femur başını yerinde bırakarak yapılan kalça astroplastisidir. Anterior ilio femoral ensizyonla girilir, kapsülü açılan eklem disloke edilir. Asetabulum oyulduktan sonra plastik asetabulum protezi yerine çimentolanır. Bundan sonra femur başının rodajı yapılır ve Cup Artroplasinde kullanılana benzer madoni bir protez femur başına geçirilerek çimentolanır. Bu şekilde uygulanan artroplastide femur bayı yerinde bırakıldığı, sürece bozulmuş olan eklem yüzeyleri değiştirildiği için, Total kalça artroplastisine oranla daha az komplikasyonlu olacağı düşünülmüştür. En önemlisi de yerinde bırakılan femur başının, daha sonra başka revizyon ameliyatlarına imkan vereceği, bu nedenle de ikinci müdafaa hattı oluşturduğu ileri sürülmüştür (6,7,9). Bu düşüncelerle 1970'li yıllarda dünyanın çeşitli ülkelerinde uygulama alanı bulmuştur.

Biz İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalında Wagrner protezi uygulamasına 1979 yılında başladık. Bu uygulamanın sayısı, özel vakalar da katılınca 51'e ulaştı. Bu uygulamaların yıllara göra dağılımı incelendiğinde (Tablo 1 ) sayının önce arttığı halde 1984'de durduğunu görüyoruz. Çünkü erken sonuçların ümit verici görünmesine rağmen, geç sonuçların pek de iyi olmadığını gördüğümüz için bu uygulamayı durdurduk.

1983'de 8. inci Milli Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi Uludağ'da bu konuda bildiri sunduğumda (5), ilk vakalarımızın 3 yıla varan takibine dayanarak, ameliyat sonrasında kalça hareketlerinin düzelmesi ve ağrının geçmesi bakımından sonuçların başarılı olduğunu bildirmiştim. Komplikasyon olarak myositis ossifikans ve yüzeyel enfeksiyon gördüğümüzü, femur başının rezorpsiyonu ve boynunun kırığım ise hiç görmediğimizden bahsetmiştim. Bugün ise, 5 yılı aşan takip sonuçlarını incelediğimizde, ilk 33 vakamızın 16'sında karşılaştığımız femur başı komplikasyonlarını ve bunları düzeltmek için yaptığımız revizyon ameliyatlarını sunuyorum.

Vaka 1: E. A. 38 yaşındaki bu kadın hastaya iki taraflı koksartrozu için 1979'da sağ, 1980'de sol tarafa Wagner protezi uygulamıştık. 5 yıl sonra 1984'de sağ tarafta femur boynu kırığı olduğu protezin varus durumuna gelmesiyle anlaşıldı ve femur başı çıkarılıp Moore protezi uygulandı.

Vaka 2: P. C: 38 yaşındaki bu kadın hastanın sol koksartrozu için 1979'da Wagner protezi uygulamıştık. 4 yıl sonra 1983'de femur başının varusa düştüğü görüldü. Cup içinde kemik rezorpisyonuna uğramış femur başı çıkarıldı, yerine Thompson protezi uygulandı.

Vaka 3: H. A. 42 yaşındaki bu kadın hastanın sağ koksartrozu için 1979'da Wagner protezi uygulamıştık. 7 yıl sonra 1986'da femur başının varusa düşmesi ile kemik rezorpisyonu ve beraberinde asetabulum protezinin de gevşemesi teşhis edildi ve asetabulum halkası ile takviyeli kalça total protezi uygulandı.

Vaka 4: N. T. 48 yaşındaki bu kadın hasta,ya sol koksartroz için 1980'de Wagner protezi uygulamıştık. 5 yıl sonra 1985'de ağrıların tekrar başlamasa ve radyografisinde femur protezinin varus durumunun ortaya çıkması üzerine kalça total protezi uygulandı.

Vaka 5: Ş. K. 52 yangındaki bu kadın hastanın iki taraflı koksartrozu için 1981'de sağ tarafına Wagner protezi uygulamıştık. 3 yıl sonra 1984'de ani ağrının başlaması üzerine radyografide femur boynu kırığı teşhis edildi ve kalça total protezi uygulandı.

Vaka B: A. A. 48 yaşındaki bu kadın hastanın sağ kalçasında D.K.Ç. zemininde oluşmuş artroz vardı. 1982'de asetabulum derinleştirilerek Wagner protezi uygulamıştık. 4 yıl sonra 1986'da ağrılarının tekrar başlaması üzerine çekilen radyografide, femur başı protezinin varus dönüşmesinin görülmesi üzerine kalça total protezi uygulandı.

Ayrıntılı olarak burada sunulamayan diğer 10 vakada da benzer klinik ve radyolojik bulgularla total kalça protezi uygulandı.

Revizyon ameliyatlarında çıkardığımız femur başlarının, femoral cup protezi içinde iyice küçülüp rezorbe olduğunu, geride kırılmış kemik parçalan gösteren bir baş güdüğü kaldığını ve cup'u dolduran kalın bir bağ ve granulasyon dokusu oluşmuş olduğunu gördük. Çıkan bu parçaların histolojik incelemesi de: Avasküler kemik nekrozu ve bağ dokusuna dönüşme olduğunu gösterdi.

TARTIÅžMA:

Yüzey değiştirme ameliyatında, damarlarından ayrılarak yerinde bırakılan femur başında zamanla avasküler nekroz oluşabileceği veya femur boynunda kırık olabileceği ihtimali şüphesiz akla gelmiştir. Wagner avasküler nekrozu önlemek için, posterior retinaküler arterin sağlam bırakılmasını tavsiye eder (6, 7). Femur boynu kırığını önlemek için de cup protezin valgus durumunda yerleştirilmesini tavsiye eder (6,7). Bu ameliyatı uygulayanlar burada bir çelişki olduğunu hemen fark eder. Çünkü, yeterince valgus durumunu sağlamak için femur başının arka ve yukarı kısmını oymak gerekir, o zaman da posterior retinaküler arteri korumak imkansızlaşır. Bizim vakalarımızın ayrıntılı olarak incelendiği çalışmalarda femur başı kompilasyonu görülen vakaların hemen hepsinde protezin valgus durumunda yerleştirilmiş olduğu ve bunun komplikasyonları önlemeye yetmediği ortaya çıkmıştı (3,8). Literatürde daha önce yayınlanmış Çalışmaları incelediğimizde de kısa süreli takibe dayananlarda femur başı komplikasyonu oranının düşük (1,6,9), uzun süreli takip sonuçlarında ise yüksek olduğunu (2,3,8) görüyoruz.

SONUÇ:

Bu tecrübemizin ışığında yeniden bir değerlendirme yaparsak Wagner protezinin ameliyat sonrasında görülen iyi sonuçlarının uzun ömürlü olmadığını gördük. Bu nedenle değerinin ancak iyi seçilmiş vakalarda, total protezden önce uygulanabilecek bir ara ameliyattan ibaret olduğunu söyleyebiliriz.

Referanslar

1. Gruess, R. L.: Hip Resurfacing According to the Method of Wagner, Journal Bone and Joint Surgery, 62 - B: 134, 1980.

2. Head, W. C.: Wagner Surface Raplacement Arthroplasty of the Hip. Analysis of Fourteen Failures in Forty one Hips. Journal of Bone and Joint Surgery, 63 - A: 420.,426, 1981.

3. Özger, Harzem; Kalça Cerrahisinde Yüzeylerini Değiştirme Artroplastisi; (Wagner Protezi) VII. Milli Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi Adana 198ı, Kongre Kitabı s. 65 - 69.

5. Seyhan, F., Yazıcıoğlu, O., Özger, H.: Kalçada Eklem Yüzeylerini Değiştirme Artroplastisi (Wagner Protezi). VIII. Milli Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi, Uludağ 1983, Kongre Kitabı, s. 357 - 361.

6. Wagner, H.; Surface Replacement of the Hip. Clinical Orthopaedics, 134; 103-130 1978.

7. Wagner, H.: Arthroplasty by Arthroplasty Procedure. Journal of Bone and Joint I Surgery, 61 - B: 235, 1979.

8.Yazıcıoğlu, Ö., Özger, H., Tözün, R., Seyhan, F., Temelli, Y.: Yüzey Değiştirme Artroplastilerinin - Ardından Görülen Femur Boynu Kırıkları ve Tedavileri. Türk Tıp Derneği Toplantısında bildiri, İstanbul. 1985.

9. Yücel, M.: Kalça Ekleminde Wagner'in Kapak Protezi Uygulamasının Endikasyon Sınırları, Tekniği ve Erken Sonuçları, Acta Orthopaedica et Traumatologica Turci. ca, Cilt 12, 23 2 - 243, 1978.