X. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRESÄ°

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 1:

<< | Ýçindekiler | >>

Total Kalça Protezi Uygulamalarında Düz Gövdeli (Straight Stem)Protezler ve Erken Sonuçları

ÖZET:

Çalışmamızda İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji palında 1985-1986 yıllan arasında 26 olgunun 32 kalçasına uygulanan straight stem total protez ameliyatı ve neticeleri litaratür ışığı altında tartışılarak incelenmiştir. Uzun saplı, geniş ve kalın olmaları nedeni ile straight stem protezlerin charnley-Müller protezlere oranla daha az komplikasyona neden olabileceği sonucuna varıldı.

GÄ°RÄ°Åž:

Kalça eklemi, insan vücudunun en fazla yük taşıyan ve en çok aşınan eklemidir. Ankiloze, hareket açıklığım kaybetmiş kalçaların mobilizasyonlarını sağlamak için çeşitli cerrahi yöntemler 20. asrın başlangıcından itibaren devreye girmiştir. 1902 de Mürphy fasya lata enter pozisyon artroplastisini baş1atmıştır. 1923 de Smith Petersen kalça eklem yüzeyleri arasında camdan yapılmış bir cup koymuştur. 1947 de yine Smith Petersen vitalyum cup kullanmaya başlamıştır. (14,15) Total kalça artroplestisinde en büyük aşamalar Mc. Kee, Charnley ve Ring'in çalıştır malarıyla kaydedilmiştir. Charnley 1960 da akrilik sementi kullanmaya başlamıştır. (2,3,12). 1965 yı1ında Büller tarafından geliştirilen acetebulumu po1i atilen, femoral komponenti implantasyon esnasında valgus efektini iyi verecek şekilde dizayne edilmi olan protezi yaygın kullanmaya başlamıştır. Daha sonraları çeşitli memleketlerde değişik tip protezler imal edilip uygulanmaya başlanmıştır.

Total kalça protezi ameliyatları sayısı artıkça ve zamanla komplikasyonları da artmaya başlamıştır. Bu komplikasyonların başında protez kemponetlsrinin aşınma ve gevşemesi ve femur şaft kırıkları gelmektedir. Gevşeme ve femur kırıkları komplikasyonlarını azaltmak için üzün saplı, geniş ve kalın protezler imal edilmeye başlamıştır. Biz kliniğimizde 1985 yılına kadar Charnley - Müller tipi protezleri uygulamakta idik. Bu yıldan itibaren hem uygulama tekniği Charnley - Müller tipi protezlere benzer olması, hem de uzun saplı, geniş ve hastalıklı femur boyun ve medulla yapısının durumuna göre uygun dizaynlarda kullanılabilme imkanının olması nedeni ile M. E. Müller straigetstem protezleri gittikçe artan sayıda uygulamaya başladık.

GEREÇ ve YÖNTEM:

29.1.1985 ve 5.12.1986 tarihleri arasında İst. Tıp Fak. Ortopedi ve Travmatoloji Ana bilim Dalında 26 hastanın 32 kalçasına Müller Straigh stem total kalça protezi ameliyatı uygulanmıştır. Olgularımızın 15'i erkek; 11'i kadındı. En küçük yaş 46, en büyük yaş 67 ortalama yaş 56 idi. Takip süresi en az 2, en fazla 26 aydı. Komplikasyon olarak bir protruzyo acetebuli olgusunda preoperatif planlamanın iyi yapılamaması nedeni ile femur şaftı protruzyonu görüldü.

Takip süresinin kısalığın nedeni ile gevşeme komplikasyonuna rastlanmadı.

PRE-ORERATE PLANLAMA TEKNİĞİ:

Pre-operatif planlama pelvisin AP. radyografisi ile yapılır. 1 metre mesafeden çekilen grafiler de değerlendirme yapılmalıdır. Uyfun şablonla protez modeli, sap genişliği cçup pozisyonu, kollum, küçük ve büyük trokanter osteotomi seviyeleri tespit edilir. Olgularımızdan örnekler,

TARTIÅžMA:

Total kalça protezi uygulamalarından sonra karşılaşılan komplikasyonların yüksek miktarlara ulaşması ortopedik cerrahları hem yeni tip protez dizaynları araştırmaya yöneltmiş, hem de ameliyat endikasyon sınırları giderek daraltılmak zorunda kalınmış ve uygun olgularda proksimal femoral osteotomiler tercih edilir olmuştur. Çeşitli biyomekanik araştırmalar göstermiştirki protez sapına gelen bükütlme stresstlerinin minimal düzeyde etki yapabilmesi protez şaftının valgus pozisyonu ve sap uzunluğunun yeterli miktarda olması ile mümkündür. (6,7,9,13,15) Straight stem protezlerde her iki özellikte bir aradadır. Kısa saplı protezlerde vertikal kuvvet kalkar femorali yapabilir ve protez varusta konmuşsa daha kısa zamanda meydana gelebilir. (5,9,11) Oysaki Müller staight stem protezlerin sapları ameliyat edilecek kalçanın femur kemiğinin medullasına tam uygunluk gösterecek şekilde dizayne edilmesi ve pre-operatif değerlendirmede uygun dizayne edilmiş saplı protezin konması durumunda sapın varusta yerleştirilmesi büyük ölçüde önlenecektir.

Protez sapının uzunluğu ve valgusta yerleştirilmesi dayanıklılığı için yeterli olmamaktadır. Çünkü çeşitli deneysel araştırmalar eşit uzunlukta ama sap çeperleri farklı protezlerin dayanıklılık efektinin kalın çeperli sapa sahip rotezler lehinde olduğu yönündedir. Sonuç olarak femur proksimaline yerleştirilen protezler hem yeterli sap uzunluğuna sahip olmalı,hem de medüller kanalı olabildiğince doldurulmalıdır. (1,4,6,8,10) Straight stem protezler hem uzun saplıdırlar, hem de medullayı dolduracak şekilde dizayne edilmişlerdi. Oysa Charnley-Müller tepi protezlerde şaft kısa ve incedir. Memir ve protez arasındaki aşırı boşluk semet ile doldurulmaktadır. Bu da protezin dayanıklılığını ters yönde etkilemektedir.

Müller Straifht stem protezleri bir başka önemli özelliği de çeşitli tiplerinin olmasıdır. (Regüler lateralize, CDH) Femur ve acetebulumun durumuna göre değişik tip rotez kullanılabilir. Örneğin kaksa vara da kullanılabilir. Örneğin koksa vara da kullanılabilecek protezlerle eklem aksı diz eklemi aksine uygun bir hale getirilmektedir.(7,13)

Başka bir misal vermek gerekirse, sığ bir acetabulumu ve dar meduller kanalı olan olgularda 32 mm. baş genişliği olan regüler ve ya lateralize protez yerine 22 mm. lik CDH staright stem protez kullanılabilir. Bu uygulama Charnley-Müller tip rotezde mümkün değildir. Bu da Müller Straiht stem protezin bir üstünlüğü olarak sayılabilir.

Straight stem protezi uygulama tekniği zor değildir. Charnley-Müller protezlerin uygulanmasına çık benzemektedir. Bu nedenle teknik hata minimale indirile bilecektir. Müller straight stem protez ameliyatlarına Ana bilim dalımızda yeni başlanmıştır. Bu nedenle geç sonuçlar henüz değerlendirilememiştir. Ancak iyi bir pre operatif hazırlık ve tekniği uygun ameliyat yapılırsa Müller straight stem protezlerinin geç komplikasyonlarını oldukça azaltacağı inancındayız. Bununla birlikte medüller kanalı straight stem protez uygulanamayacak kadar dar olan vakalarda Charnley-Müller tipi protezler kullanılabilir.

Referanslar

1. CARLSSON, A., NILLSON, B.: The relation ship of Bone Mass and Loosening of the femoral component in Total Hip Replacement.

2 CHARNLEY, J The long term, results of low friction Artroplasty of the hip performed as a primary intervention.ÅŸ J.BJS., 54 B:61, 1972

3. CHARNLEY, J., CUBÄ°C; Z.: The nine and ten year results of the 1ow friction artroplasty of' the hip: Clin. orthop: 95: 9, 1973.

4. COUDANE, H.; FERY, A: Aseptic. loosning of Gemented total Artroplastie of the hip inrelation to poisitioning of the prosthesis. Acta orthop. Scan, 52, 201-205, 1981.

5. LOVENTRY, M. B, BECKENBAUGH, R NOLAN,'D, ILISTRUP; D. M.:2012 tota1 Hip Artroplasties: A study of postöperative Course and early complications. J. B. S.S. 56 A: 273, 1974.

6. G. CROWNİNSHIELD, R. D.: An analysis of femoral component stem Design in total Hıp Artroplasty. J.B.J:S. 1980.

7. EROL, K.: Endoprotez gevşetmelerin de Biyolojik - Mekanik sorunlar VIII. Milli Türk Ortopedi kongresi, 20-255 Mart 1983.

8. LINDBERG; O.; CAROSSON; S.: Mechanical Loossening: of the femoral Componet in Total Hip Replacement, Brunswik Design Acta Orthop. Scan. 54, 557-561, 1981.

9. Mc. ELFRESH,. E. C., COVENTRY, M. B: Femoral and pelvic fractures after Total Hip Artroplasty, J.B.J.S 56 A. : 483- 492, 1972.

10. MUELLER, M. E.: Total Hi Prctheı., clin orthop. 72: 46-68, 1970.

11. Patterson, F.P.: The Mc Kee FARRAR Total hip Replacement Arthroplasty. J.B.J.S. 54 B 1972

12. RÄ°NG, P. A:, SURREY, R.: Total hip Replacement of the hip, J.B.J.S. 57 B: 44. 1974.

13. SCOT, R., TURNEA, R,: Avoidıng Complications with long-stem total hip Replacement Artroplasty. oVl. 57 A : 722, 1975.

14. SMÄ°TH, PETFRSEN. M. N.: Evolition of Mould Aztroplasty of the Hip somt. J.B.J.S., 30 B: 59 - 73. 1948.

15. YAZIOĞLU, Ö: Kalça Cerrahisinde Total Protez Uygulaması ve Komplikasyonları Uzmanlık Tezi. 1978.