X. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRESÄ°

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 1:

<< | Ýçindekiler | >>

Ortopedi ve Travmatolojide Kayıt ve Araştırma İçin Bilgisayar Uygulaması

Bu gün geniş hasta kitleleri karşısında, bilimsel bir kayıt ve araştırma yapmak ve verileri istatistiksel olarak değerlendirmek, verilerin karşılıklı ilişkisini ortaya koymak, ameliyat yöntemlerini ve sonuçlarnı değerlendirmek ve bunlardan bir sonuç çıkarmak için, alışılagelmiş eski uygulamalar yetersiz kalınmaktadır. Bu nedenle, etyoloji, anatomik yer, başlangıç vs. gibi sayısız verilerin istatistiksel klassifikasyonu gerekmektedir. Ana Bilim Dalımızda tıbbi kayıtlar, araştırma, istatistik ve değerlendirme için Bilgisayardan yararlanmak amacı ile çalışmalar yaptık ve uygulamaya geçtik.

MATERYAL ve METOD:

Hastalıkları sistematik olarak sınıflandırmaya ilk teşebbüs eden François Bossier ile (l706 - 1777) başlayan çalışmalar ve Farrin krassifikasyonundan sonra, bir çok internasyonel istatistik kongreleri ölüm nedenlerinin internasyonal listesi ve 1946 da Dünya Sağlık Teşkilatının bir komisyonunun çalışması ile hastalık ve ölüm nedenlerinin klassifikasyonunun 6., 7. ve 8. revizyonunu yaptılar. En son 1975 sonbaharında bu klasifikasyonunun revizyonu yapıldı ve hastalıklar, neoplazmalar, kazalar, bazı tanısal dual klasi fikasyonlar, mental hastalıklar, tıpta ameliyatların klassifikasyonu ve ICD-O Onkoloji - Topografi Morfalpji ve tümörlerin davranışını gösteren kodlama yapıldı Ancak ameliyatların kodlanması için yeni ihtiyaçlar ortaya çıktı. İki ciltten oluşan International Classification of The Diseases-9'a ilaveten hazırlanan 3, cilt Clinical Medification, çeşitli ameliyatların kodlanması için hazırlandı.

Bunları incelediğimizde, ICD - 9 da ve 9 Clinical Modificatiorda çeşitli gedikler olduğunu gördük. Acta Orthopaedica Belgica'nın eki olan 2 volümü (1985) gözden geçirdik. Fransızca olduğunu ve ICD-9 u temel aldığını gördük. A.B.D. de Columbia, Üniversitesi Prepyterian Hospital Ortopedi Hastanesinin kodlama klavuzunu da göz önüne aldık. Ancak bunları da yeterli bulmadık. Ayrıntılı veri kayıtlarına, imkan vermeyen gedikleri (semptom, çeşitli ameliyat teknikleri gibi) mümkün olan yerler de kod numaralarını üreterek, doldurmaya çalıştık. 1987 başından itibaren kullanmaya başladık. Elimizde yalnız bir seri kitap olduğu için, Ortopedi ve Travmatolojiyi direkt içeren kısımlarım aldık ve fotokopi ile çoğalttık.

Kas- iskelet sistemi, bağ dokusu hastalıkları, konjenital anomaliler, pernatal perodda doğan kondisyonlar, yaralanmalar ayrı başlıklarda kodlanmıştır.

Kodlama sisteminde hastalıklar ve septomlar 5 digit ve yeni doklara açık 6. digit olarak verilmiştir. Ancak bütün bilgileri bir Bigisayar formuna ayrıntılı olarak soğdırmak mümkün olmadığından, mevcut kodlara daha az yer ayırmak veya mevcut olmayan ları yerleştirmek izçin kısıtltmalar ve ayrı kodlamalar yaparak, Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim dalımız için bir Hasta Kayıt bilgisayar Formu düzenledik. Bütün çabalara rağmen formda digit sayısını ancak 501'e endirebildik ve kayıt tekrarından kaçındık.

Bu genel formda, özel araştırmaların ayrıntılarını kaydetmek için uygun yer bulunmayabilir Özel araştırma için Hekimin konuya uygun ayrıntılar ile özel bir form hazırlaması gerekir. bununla beraber, az ayrıntılı bilgi, formun arka yüzünde ilgili digit numaraları belirtilerek gerektiğinde incelemek için ek olarak kaydedilebilir.

3Formun 1. kısmı kimlik bölümüdür. İlk 98 digitlik kısım, zorunlu kısım olarak ayrılmıştır. Kimlik (l-11), hastanın doğduğu ilin kodu doğduğu yıl, başvurduğu yıl, klinik protokol numarası ve kaçıncı gelişi olduğunu içerir. Hastanın müteaddit yatışlarında form dolduğu takdirde, ek form doldurulması mümkündür ve 11. dibitte kaçıncı form olduğu belirtilir, aksi halde Bilgisayar aynı kimlik kodu ile ikinci bir kayıt yapmaz Cinsiyet, Kadın (11, Erkek (2) olarak doldurulur. Mesleklerin çok çeşitli olması ve fazla yer tutmaması için 2 digitli bir özel kodlama yapılmıştır. Baba adı, aynı adı soyadı taşıyanları ayırt etmek için, doğum ili ve yılı ileberaber, kimlik tespiti için ve adli ve idari kayıtlar için gereklidir. Arşiv kodu, hasta dosyasını arşivden bulmak için gereklidir. Hastanın genel duruma, acil veya seçilmiş hasta olarak kod ile belirlenir. Hastalık nedeni ve yakaza tipi 55-61 kutularında belirtilir. Tabii bu neden, bir önceki hastalığın veya patolojinin tanısı olabilir. Adres belirgin olarak kaydedilir. Her kelime arasında bir boş kutu bırakılır, adreste son iki kutu il kodu içindir.

Formun 2. kısmı hastalığın tanısını koyduracak semptomlar, özel klinik testler, yardımcı tanı metotları, laboratuar tetkikleri ve kullanılan ilaç tiplerini içerir. Tam ile ilişkili olarak özel testlerle beraber 10 adet semptom kaydının yeterli olacağı düşünülmüştür. Bu çeşitli semptomlar, kılavuz kitapta mevcut kodlama, dışında, üretilen kodlarla belirlenmiştir ve ICD-9 da Presbyterian Hospital Kılavuzundaki değişik numaralar arasındaki boş numaralardan üretildiği için sempomlar bulmayı kolaylaştırmak için bilgisayar ile alfabetik diziye konmuştur. 10 adet özel test için her biri 2 şer digitlik yer ayrılmıştır. Bu testler ayrıca kodlanan 99 test arasında olabilir.

Yardımcı tanı metodları 2 şer digitlik kutular içinde yine 1-99 arasında kodlanmıştır. Bunların sonuçları normal (1) patolojik (2) olarak 3. kutuda gösterilir. Laboratuar tetkikleri Ortopedi ve Travmatolojide en sik kullanılan testler olarak alınmış ve ilk bulgular hesaba katılmıştır. Takip edilmesi gereken hastalıklarda, müteakip tetkiklerin kutu dışına veya formun arkasına yazılması düşünülmüştür. Diğer gereken tetkik sonuçları formun arkasına ilave edilebilir veya özel araştırma için ayrı bir form yapılabilir. İlaçlar için ayrılan 2 şer digitli 8 yerde ayrıca kodlanan en çok 99 ilaç kaydedilebilir. Örneğin Antibiyotik (04) olarak kaydedilir, ancak bunun hangisi olduğu formun arkasına yazılabilir. Analjezik, miyorelaksan, antibiyotik, sulfonamid, antiflojistik, antiromatizmal, antitüberküloz, vs. gibi genellikle 3 den fazla ilacın rutin olarak kullanılmayacağı öngörülmüştür.

Formun 3. kısmı, tedaviye ayrılmıştır. Bu kısımda kayıtta önceliği cerrahi tedavi almıştır. Cerrahi tarihinden sonra, sol (1), sağ (2), bilateral (3), veya tarafsız (4) olduğu kaydedildikten sonra, bölge yer olarak belirtilir. Yer, ICD-9 ve Columbia Üniversitesi Presbyterian Hospital, Ortopedi Hastalıkları kodlama sisteminde kayıtlı olanlara eklenerek çoğaltılmış ve daha belirgin yapılmıştır.

Tanı kaydı, bu bölüme alınmıştır, ve ameliyatın tanı ile ilişkisini ortaya koymaktadır. Bir hastada değişik iki veya daha fazla hastalık olabildiği ve bunlar için aynı ameliyatlar yapılabildiği gibi, aynı hastalığa bağlı deformiteleri düzeltmek için değişik ameliyatlar aynı zamanda veya ayrı zamanlarda yapılabilir. Ona göre aynı tanı ve aynı tarih ile veya değişik tarihler ile de değişik ameliyat kodları kaydedilebilir. Ameliyatı yapan cerrah, Formu doldurandan başkası olabilir. Ortopedi de sıklıkla kullanılan Anestezi yöntemlerinden 9'u düşünülerek 1 digit ayrılmıştır. Kullanılan implant çeşitleri ve ekombinasyonları 2 kutuya sığdırmak için 1-99 arasında kodlanmıştır.

Bir formda 5 ameliyat veya ameliyat kombinasyonları kaydedileilir. Cerrahi dışındaki tedaviler 7 ayrı 5 digitlik bölümde yer alır.Komplikasyonlar 1. digitti kaçıncı ameliyata ait olduğu belirtilerek kaydedilir. Yandaş hastalıklar, slayt ve X-Ray filmleri, var, yok olarak işaretlenir. Patoloji raporu numarası kaydedilir. Post-op kontrol süresi ay, gün olarak ve sonuç değerlendirme kriterlerine göre çok iyi, iyi, orta ve fena olarak kaydedilir. Her gün gelişen yeni tanı ve tedavi yöntemlerine

implantlara yeni kod numaraları verilerek kılavuz geliştirilir.

Bu çalışmamızda yardımcı olan Ege Üniversitesi bilgisayar Araştırma Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Oğuz MANAS'a teşekkür ederiz.

Referanslar

1. Keim, H., A. ve Diğerleri: The New Yörk Orthopedic Hostpital Columbia-Pesbyterian Medical Center Data Revtieval Code Book, 1984.

2. Vencent, A., Legrain Y., Roger, F.: Classification Internationale Des Affections Et Raittements En Traumatologie Et Orthopedie, Volume I, II, Acta Orthopaedica, Belgica, 1985.

3. WHO: International Classificütion of Dizeases, Vol. H, 1975 Revision, Alphabetical Index, Geneva, 1978.

4. WHO: International Classification of Diseases, Vol. II, 1975 Revision, Alphabetical Ondex, Geneva, 1978.

5. WHO: International Classificütion of Diseases 9 th. Revision. Clinical Modification, Vol. III, Comission on Professional and Hospital Aktivities, Ann, Arbor, Michigan, 1980.