PANEL 1: ORTOPEDİ ve TRAVMATOLOJİDE KOMPRESYON
<< | Ýçindekiler |
>>
Kompresyon Mekanizmasında Eksternal Fiksatörün Yeri
Op. Dr Orhan GİRGİN
Eksternal fikzasyon fikri 1840-1860 yıllarında RİGAND, MALGAİGN ve Levi gibi cerrahlar tarafından ortaya atılmıştır. O zamanki koşullarda alınan sonuçların iyi olmaması bu yöntemin gelişimini engellemiştir. Birinci dünya savaşında, HUMPHREY ve CRİTE eksterna,l fikzasyonla tedavi girişimlerine yeniden başlamışlardır. Fakat alınan sonuçların gene başarısız olması bu fikri tekrar ikinci plana itmiştir. İkinci dünya savaşında ve sonrasında LANBERT, ANDERSON, JUDET, CHARNLEY ve özellikle HOFFMAN kendi cihazları ile konuya tekrar eğilmişler ve başarılı sonuçlarını yayınlamışlardır. Daha sonraki yıllarda ise Ortopedi ve travmatoloji bilim dalında eksternal fikzatörler ile tedavi büyük önem kazanmıştır. Bununla orantılı olarak eksternal fikzatörün tedavi alanı gittikçe genişlemiştir
Eksternal fikzasyonun ortopedi ve travmatoloji de kullanımı belli koşul ve zaman süresinde olmaktadır. Diğer bir deyimle, eksternal fikzasyon her olguda kullanılan bir tedavi yöntemi değildir.
Eksternal Fiksatörün kullanma alanları şöyledir:
1. KIRIKLAR
Açık kırıklardaDefektli psödoartrozlardaEnfekte psödortrozlardaBazı çocuk kırıklarında
Çok uygun kapalı kırıklarda,
2. Artrodezlerde (Özellikle - Diz ve ayak bileği)
3. Düzeltme osteotomilerinde (Özellikle Tibia alt ve üst uç)
4. Uzatmalarda
5. Bazı özel kombinasyonlarda (Minimal int-fiks. ile ve elktrik stimül. ile) Eksternal fikzatörün genelde üç tipi vardır.
1. Kıskaç tipi (Lombette-Judet)2. Çerçeve tipi (Charnley-anderson-hizarov - Montiçelli)3. Tek taraflı (Wagner-Pelvis ekst. fiks.)
Eksternal fikzatörün temelde üç amaç için kullanılır.
1. Fikzasyon için uygulama (Hoffman ve benzerleri)
2. Kompresyon için uygulama (JudetCharnley)
3. Distraksiyon için uygulama (Anderson-Wagner)
Konumuz eksternal fikzatör ile kompresyon mekanizması olduğuna göre, bu iki kavramı bağdaştırmak için biraz açıklama yapmak uygun olur.
BilindiÄŸi gibi AO gurubunun temel felsefesi:
Hayat Harekettir, Hareket Hayattır.
Bu sözün ortopedi ve travmatoloji bilim dalına uygulanışı şu şekildedir.
Yapılan işlem sonucunda; kemik yüzleri tam uyumlu, ağrısız, sağlam tespitli dolanımı ve yumuşak dokusu korunmuş ve de komşu eklemlerin hareketli olması halidir.
Eksternal fikzatör ile yukarıdaki ögeler sağlanabilirmi?
BRUNNER ve WEBER'e göre
Spongioz kemiklerde eksternal fikzasyon ile tama yakın ve uyumlu, sağlam bir tespit (stabilizasyon) sağlanabilir,
Kortikal kemikte ise bu kadar kesin konuşmak olanaksızdır. Üçgen ve iki düzlemli eksternal fikzatörlerde bile tam ve kesin, uyumlu ve sağlam bir tespit sağlanamaz.
MÜLER'in görüş ise şöyledir;
Ne yazık ki eksternal fikzatör tek başına plak ve vidalarla sağlanan bir redüksiyon ve stabilizasyonu sağlayamaz·
Bu görüşlerin ışığı altında;
Eksternal fikzatör ile kompresyon uygulamanın endikasyonları şunlardır.
1. Açık kırıkların uygun olanlarında,2. Artrodezlerde,3. Enfekte psödoartrozlarda,4. Korreksiyon Osteotomilerinin uygun olanlarında,5. Bazı uygun kapalı kırıklarda,
Tüm bu işlemler seçilmiş ve uygun olgularda başarılı sonuçlar verir. Unutulmaması gerekli bazı koşullar şunlardır;
1. Çiviler kemiğin tam orta kısmından ve dengeli olarak geçirilmelidir.
2. İlk dört hafta sonunda, ilk kallus dokusunun tekrar komprese edilmesi uygun olur
3. Konan çivilerin hiç olmaz ise ikisi Üstte ve altta) yivli olmalıdır.
4. Angulasyon gelişecek ise 2 düzlemli veya üçgen kurulabilen cihazlar kullanılmalıdır.
5. Çivilerin çıkarılmasında önemlidir. Önce kompresyon yavaş yavaş gevşetilmeli sonra çiviler çıkartılmalıdır. Aksi halde oynamalar ve kırıklar olabilir
Sonuç olarak,
Eksternal fikzatörün kullanma alanları sınırlıdır. Seçilmiş ve uygun olgularda başarılı sonuçlar alınır.Bu yöntemin kompresyonlu şekli ise bu olgularında içinden seçilen ve gereken (yararlanabilecek olanlar) olgularda uygulanabilir. Bu da daha dar ve sınırlı bir alan anlamına gelir.Fakat bu dar ve sınırlı alan içindeki olgularda kullanılması çok başarılı sonuçlar verir ve gereklidir.Her ortopedi ve travmatoloji mütehassısının bu sınırlar içindeki olgularında bu yöntemi kullanması ve hastasına yararlı olması görevidir
Referanslar
1. ASLANOĞLU O.,: Kliniğimizde Ekstemal fikzatör uygulama IX. Milli Türk Ort. ve Trav. Kongre Kitapları Sayfa: 488-482. Emel Mat. Ankara 1987
2. BRUNNER Ch. F., WEBER B. G.: Specıal Techniques in internal fixation SpringerVerlag-Barlin, NewYork 1982.
3. MÜZLER M. E., ALLGOWVER M., SCHNEİDER R., WİLLENAGGER H.,: Manuel of İnternal Fixation Springer-Verlag Berlin NewYork 1979,
4. SÜREN O., GİRGİN O., SEBİK A., TİMUÇİN B o., Ti7RKÖZ A. R.,: Ortopedide Eksternal Fikzatörün yeri (PANEL) VII Milli Türk Ortopedi ve Trav. Kongre Kitabı. Sayfa: 15-17 Emel Mat. 1983.