X. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRESÄ°

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 1:

<< | Ýçindekiler | >>

Bomba Atarken Oluşan Humerus Kırıkları

ÖZET :

Ocak 1984 - Haziran 1986 tarihleri arasında GATA ve Tıp Fakültesi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniğine eğitim sırasında bomba atarken oluşmuş 14 Humerus 1/3 distal bölge kırığı baş vurmuştur. 10 olgu konservatif olarak tedavi edilirken, 4 olguya açık redüksiyon uygulanmıştır.

Olgularımız konu ile ilgili literatür gözden geçirilerek incelenmiştir.

GÄ°RÄ°Åž :

Humerus cisim kırıkları genellikle el veya dirsek üzerine düşme sonucu Humerus şaftına yüklenen kuvvetler neticesi indirekt mekanizma ile ya da doğrudan doğruya kemiğin üzerine gelen darbe veya ateşli silah yaralanması sonucu direkt mekanizma ile olmaktadır 1,3,8,10. Aşırı kas gücü yüklenmesi sonucu oluşan Humerus kırıkları, özellikle bomba atarken meydana gelenler daha az rastlanılan yaralanmalardır. Fırlatma, karşıt herhangi bir kuvvet mevcut bulunmadan kolun ani hareketi, bilek güreşi gibi nedenlerle oluşan spontan kırıklar literatürde zaman zaman dikkati çekmektedir 2,4,5,9.10.

Arfwidesson 9 (1957), Gregersen 4 (1971), Brismar 2 (1975) gibi araştırmacılar benzer mekanizma ile meydana gelmiş spontan Humerus kırıklarını incelemişler ve sonuçlarını yayınlamışlardır. Moon 9 (1979), El Bileği Güreşleri sırasında, fırlatma kırıklarında görülenlere benzer yaralanma olduğunu bildirmiştir.

MATERYAL VE METOD :

Ocak 1984 - haziran 1986 tarihleri arasında GATA ve Tap Fakültesi Haydarpaşa Eğitim Hastanesinde 14 spontan Humerus kırığı tedavi edilmiştir (Tablo 1 ). Olgularımızın hepsinde eğitim esnasında bomba atarken kırık olmuştur.Yaş ortalaması 21 olan olgularımızın tümü erkektir, ve eğitim yapan erlerden oluşmuştur.

Tümünde kırık seviyesi Humerus 1/3 distal kısmındadır. Yaklaşık olarak aynı mekanizma ile meydana gelen kırıkların tiplerinde farklılıklar mevcuttur (Tablo 2 ). Olgularımızın 8'inde (% 57) kırık spiral, 6'sında ise (% 43) kırık parçalı idi.

2 olguda (% 14) ilk muayenede radyal sinir Nöropraksisi saptanmıştır. İlk olguda 2 hafta, 2'sinde ise 10 gün içinde nörolojik belirtiler kaybolmuştur.Hastalarımızda tedaviye konservatif olarak hanging Cast uygulanarak başlandı. Bir hastamızda 6. hafta sonunda kaynama yetersizdi. Tespit 3 hafta kadar uzatıldı ve ünion sağlandı.

4 hastamızda ise konservatif metotla redüksiyon sağlanamadı, ve açık redüksiyon plak vida ile internal fiksasyon uygulandı. Ameliyat edilen olgularımızda post-operatif herhangi bir komplikasyon olmamıştır (Resim 1 , Resim 2 ).

TARTIÅžMA :

Literatür incelendiğinde fırlatma hareketi ve müsküler aşırı yüklenme sırasında oluşan Humerus kırıkları genellikle kemiğin 1/3 orta ve 1/3 distal kısmında oluştuğu görülmektedir 4.10.

Bir karşıt gücün söz konusu olduğu El Bileği Güreşi kırıklarında da aynı bölgede kırık oluşabilmekte ancak yalnızca medial kondilde avülsiyon kırığı da görülebilmektedir 9.Literatürde cirit atma sırasında baseball oyuncularında, el bombası atanlarda Humerus kırıkları meydana geldiği çeşitli araştırmacılar tarafından bildirilmiştir. Moon ve arkadaşları 1979 yılında yayınladıkları çalışmalarda genellikle el bileği güreşi de dahil olmak üzere bu tür kırıklarda diafizer bölgede kırık oluşmasına karşılık kendileri 5 olguda yalnızca medial epikondil kırığı saptadıklarını bildirmişlerdir. Bazı yazarlar bu tür kırıkların nedenini non-koordine aşırı kas gücü olarak tarif ederken, diğerleri sadece stres'e bağlı kırık oluştuğunu belirtmişlerdir. 4,5,8.

Fırlatma hareketi sırasında, kolu kaldıran ve ekstenal rotasyona zorlayan kaslar, deltoid, supraspinatus ve infraspinatus kaslarıdır. Bu esnada dirsek fleksiyonu biseps ve brakialis tarafından sağlanırken ekstansiyon triceps yardımıyla yapılır. Fırlatma hareketinin sonunda, pektoralis major, subscappularis pronator teres ve brakioradialis kasları kolu internal rotasyona getirir. Fırlatma hareketi sırasında kol eksternal rotasyondan internal rotasyona, fleksiyondan ekstansiyona getirilir. Bu esnada humerusa binen yük maksimumdur. Gregersen'e göre bu sırada kaslar koordineli çalışmaz ve eksternal rotasyon tamamlanmadan internal rotasyona geçilirse kırık oluşabilir. Kırığın oluşmasında kolun aşırı abdüksiyonda ve dirseğin uygun olmayan fleksiyonda. olmasının da rolü vardır 4.

Yapılan çalışmalarda kırkların sıklıkla. spiral ve kelebek fragmanlı olduğu bildirilmiştir. Kelebek fragmanın bulunması yalnızca kol kaslarının torsiyonal kuvvetlerinin neticesi değil, aynı zamanda aksiyel yüklenme ile birlikte eğilmeğe zorlayan kuvvetlerinde bulunmasındandır 2, 4, 5. 9.

Yaralanmadan hemen sonra yapılan muayenede 2 olgumuzda radyal nöropati bulgulan saptanmıştır. Literatürde humerusun 1/3 orta ve distal kırıklarından sonra sıklıkla rastlanan bu bulguların % 92'ye varan oranda iyileştiği bildirilmektedir 3,6,7,10,11,12. Bizim olgularımızda 10 gün 2 haftalık bir bekleme süresi sonunda nörolojik bulgular tamamen düzelmiştir.

SONUÇ :

Araştırmalarımızda incelediğimiz etyolojik, nedenlerle, kırık seviyesi, tipi ve komplikasyonlar dünya literatürü ile parelellik göstermektedir. Ani kontrolsüz fırlatma hareketleri Humerus kırıklarına neden olabilmektedir. Toplu halde bu tür eğitim yapan merkezlerde yaralanmaların önüne geçilebilmesi için önceden hareketlerin daha kontrollü yapılması uyarısı komplikasyonları azaltacağı kanaatindeyiz.

Referanslar

1. Arnold, J. A., Nasca, R. C.. Nelson, C. L., Supracondylar Fractures of the Humerus Äž. Bone Joint Surg. 59 - A, 589-595, 1977.

2. Brismar, B., Spangen, L.: Fracture of the Humerus from arm wrestling, Acta Orthop. Scand. 46: 707, 1975.

3. Deburge, A., Delisle, J. J.: Faut-il operer les fractures de la diaphyse hu merale associees a une paralysie radiale. Rev. Chir. Orthop. 57 (Supp I.) 247-251. 1971.

4. Gregersen, H, N.: Fractures of the humerus from muscular violence, Acta Orthop. Scand. 42: 506, 1971.

5. Heilbronner, D. M., Manoli, A., Morava, L. G.: Fractures of the humerus in arm wrestlers. Clin Orthop. 149: 169, 1980.

6. Holstein, A., Lev·is, G. B.: Fractures of the humeıııs with radial nerve paralysis. J. Bone Joint Surg. 45-A, 1382. 1963.

7. Hunter, S. G.: The closed treatment of the humeral shaft. Clin. Orthop. 164: 192, 1982.

8. Klenerman, L.: Fraktures of the shaft of the humerus J. Bone Joint Surg. 48-B, 105, 1966.

9. Moon, M. S., Kım, I., Han, I. H., Suh. K. H. Hwang. J. D.: Arm Wrestlen's Injury. Clin. Orthop. 147: 219. 1980

10. Mourgues, G., Fischer, L, P., Gillet, J. P. Carret, J. P. Fractures recentes de la diaphyse humerale. A propos d'une serie continue de 200 observation dont 107 traitee uniquement par le platre pendant. Rev. Chi r. Orthop, 61, 191-207, 1975.

11. Packer, J. V., Foster, R. R., Garcia. Alexander and Grantham, S. A: The humeral fracture with radial nerve palsy. Clin. Orthop. 88: 34-38, 1972.

12. Pollock, F, H. Drake, D., Bovill, E. G., Day, L., Trafton, P. G.: Treatment of radial neuropathy associated with fractures of the humerus. J. Bone Joint Surg. 63-A, 239, 1981.