X. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRESÄ°

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 1:

<< | Ýçindekiler | >>

El Yaralanmalarının İstatistiksel İncelenmesi Sonuçları

El yaralanmaları, acil servis ve trafik hastanelerine başvuranların büyük bir kısmını oluşturur. Bunlar hakkında istatistikler yerel ve çeşitlidir. Bu çalışma, 1983-1986 yılları arasında 4 yıl içinde Ana bilim Dalımıza başvuran 947 hastada 955 el yaralanmasının istatistiksel incelemesini içermektedir.

HASTALAR VE METOD :

1983 yılından önceki hastalar bu çalışma ya alınmaksızın, çalışma planlanmış ve bunun için bir form hazırlanmıştır. Formlar acil vakalardan sorumlu hekimler tarafından doldurulmuştur. Formlardaki bilgiler bilgisayar formatlarına aktarılmış ve EGE Üniversitesi Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezinde değerlendirilmiştir. Hastaların % 35 i kazadan sonra bir saat içinde, % 40 ı 1-3 saat arasında, % 15 i 3-6 Saat arasında ve % 10 u 6 saatten geç gelmişlerdir. Hastaların % 27 sine kaza yerinde ilk yardım uygulanmıştı.

947 hastanın % 8 i yatarak, diğerleri ayaktan tedavi edilmişlerdir. Yatarak tedavi olanların % 54 ü 1-3 hafta arasında yatmışlardır. 947 hasta.nın % 43 ü 4 haftadan az, % 2 si 6 aydan fazla olmak üzere 507 hasta yeterli derecede takip edilmişlerdir. 431 hastanın takip süresi ise kayıtlarda eksiktir. Son çağrıya gelen 96 hastada geç tedavi sonuçları değerlendirilmiştir. Cerrahiden sonra hastaların % 38 i poliklinik takibi ve rehabilitasyona uymuşlar diğerleri gelmemiştir.

SONUÇLAR :

CİNSİYET, YAŞ - 947 hastanın % 91'i erkek, % 9 u kadındır. Minimum yaş 1. Maksimum yaş 77 dir, ortalama 25 dir. Yaralananların % 46 sı 10-25 yaş arasındadır. Yıllara göre, 1983 yılında vakalar % 35, 1984 de % 20, 1985 de % 23 ve 1986 da % 22 gibi dağılım gösterdi.

MESLEK - İşçi % 19, çiftçi % 11, Çocuk % 11, Marangoz % 10, diğerleri değişik mesleklerde idi.

DOMİNANT EL - de yaralanma sıklığı ortalama % 54, her iki elde % 2, her iki elini kullananlarda solda daha fazla idi.

YARALANMA NEDENLERİ - Sıklık sırasına göre, iş kazaları % 50 ev kazası % 27 Trafik kazası % 4, Zirai aletlerle yaralanma % 4 bulundu.

YARALANMA GÜNLERİ - İş kazalarında, el yaralanmaları Pazartesi % 18 ile en sık, Pazar günü % 9 ile en az, diğer günler ortalama % 14 olmuştu. Evde yaralanmalar Pazar günü % 23 ile en sık, Perşembe günü % 9 ile en az idi. İş kazalarının genel kaza sıklığı ile paralel olduğu görüldü. (Tablo. 3) İşte kaza sıklığı ile, işte tecrübe süresi ters orantılı bulundu. İş kazası geçirenlerden 138 inin % 40 ı 0-5 yıl, % 32 si 6-10 yıl, % 14 ü 11-13 yıl arasında tecrübeli idiler. Bunlardan % 92 si çalıştığı cihazı tanıdığını bildirdi. 947 hastanın % 18 inin sosyal güvencesi yoktu, bunların % 52 si işçi idi. İş kazası geçiren 479 hastanın % 70 inin sosyal güvencesi yoktu. Hastaların % 55 i ilk okul, % 19 u orta okul, % 9 u yüksek okul ve meslek okulu mezunu idi. % 17 sinin hiç bir öğrenimi yoktu.

YARALANMA ARAÇI - Vakaların % 21 inde kompresyon yapıcı aletler, % 20 sinde düşme, % 13 ünde hızar, testere, % 13 ünde cam. % 9 unda bıçak gibi kesici aletler, % 4 ünde zirai kesici aletler neden olmuştu.

YARALANMA BÖLGESİ - El yaralanmalarının % 43 ü PIP eklemin distalinde olmak üzere en fazla, ve % 3 proksimal bölgede olmak üzere en azdır.

YARA TİPİ - Düzgün olmayan kesiler % 37, Crush injury % ll Çilt lezionu olmayan kapalı yaralanmalar %0,4 dür (Tablo 6 , Tablo 7 ).

TENDON KESİLERİ - 947 hastanın % 28 inde fleksor tendon kesisi vardı. Bunların % 70 i tek, % 30 u mültipl kesilerdi. En sık % 22 ile orta parmakta, en az % 6 ile baş parmakta idi. Fleksor tendon kesileri, 253 ev kazasının % 32 sinde, 479 iş kazasının % 25 inde görüldü. Ekstensor tendon kesileri hastaların % 36 sında vardı. Bunların da % 74 ü tek ve % 26 sı mültipl idi. Orta parmakta ekstensor kesisi en çok % 25;5, parmakta % 12 en azdı. Ekstensor tendon kesileri, ev de yaralanmanın % 39 unda ve iş yerinde yaralanmaların % 35 inde bulunmuştur, Sıklık sırasına göre I. Zon (% 26), V. Zon (% 25) II. Zon (% 24), III. Zon (% 9). IV. Zon (% 3) idi.

SİNİR KESİLERİ - Sinir kesileri hastaların % 37 sinde vardı. Bunların % 80 i Digital (Median ve Ulnar), % 8 i Ulnar, % 6 sı Median, % 6 sı Median, % 2 si Radial sinir yaralanması idi. Evde yaralanmaların % 32 sinde sinir yaralanmaları, bunların % 66 sında digital ve % 13 ünde ulnar sinir kesisi, % 10 unda Median sinir kesisi vardı. İş yerinde kesilerde, % 89 digital sinir, % 7 ulnar sinir ve % 1 median sinir kesisi vardı.

DAMAR KESİLERİ - Genelde % 37 sinde damar kesisi vardı. Hastaların % 85 inde digital arter kesisi, % unda ulnar arter. % 4 ünde radial arter kesisi bulundu. Evde yaralanmaların % 32 sinde damar kesisi vardı, bunların da % 64 ü digital ve % 23 ü ulnar ve % 11 i radial arter kesisi idi. İş yerinde yaralanmaların % 39 unda damar yaralanması vardı, bunların da % 92 si digital ve % 5 i ulnar, % 2 si radial arter kesisi idi. Diğerleri mültipl idi.

KIRIKLAR - 947 hastanın % 54 ünde kırık vardı. Bunların % 83 ü açık kırıktı % 10 u kapalı kırık, % 2 sinde aynı elde kapalı ve açık kırıklar beraber bulundu, çıkıkla, beraber % 4 idi. Falanks kırıkları, % 87 si açık ve % 13 ü kapalı olmak üzere, kırıkların % 79 unu; metakarp kırıkları, % 65 i açık, % 35 i kapalı olmak üzere, kırıkların % 19 unu; Karp karıkları % 2 sini oluşturdu. Beşinci metakarp kırığı % 33.5 ile en sık görüldü. İş yerindeki yaralanmaların % 59 unda açık kırık vardı. Çıkıklar % 7 sıklıkta idi.

AMPUTASYONLAR - Hastaların % 20 sinde görüldü. Bunların da % 29 u işaret parmağında en sık, % 4 ü küçük parmakta en az görüldü. İş yerindeki yaralanmaların % 29 unda amputasyon oluştu ve bunların da en sık, % 32 si işaret parmağında idi. Ev yaralanmasında amputasyon ev yaralanmalarının % 6 sını ve bunların da % 38 ini işaret parmağında amputasyon oluşturdu.

TEDAVİ SONUÇLARI - Akut el yaralanmaları tedavi prensiplerine göre tedavi tedavi edildiler. 947 hastanın % 89 una anestezi uygulandı, Bunların % 9 i lokal, regional, % 25 i axiller, % 10 u skalen, % 6 sı genel tipte uygulandı. % 30 unda Pnömatik turnike uygulandı. Son çağrıda kontrole gelen 96 hastanın eski işini yapabilme kapasitesi % 62 sinde çok iyi, % 22 si iyi olarak değerlendirildi. Parmak fonksiyonlarına göre sonuçlar % 48 çok iyi, % 2 si iyi olmak üzere % 70 iyi sonuç bulundu.

TARTIÅžMA :

El, makine ve eşyanın ellenmesinde aktif ve yakından iş gördüğünden vücudun herhangi bir yerinden çok daha büyük bir kaza riskine maruzdur (% 90). KELSEY, bütün kazaların % 13 ünün üst ekstremitede ve bunların da % 83 ünün elde açık yaralar, % 42 sinin kırıklar ve % 29 unun yüzeyel yaralar olduğunu bildirdi (, 6) NICKL geniş bir seride kırıkların % 8.7 sinin elde olduğunu bildirdi. El yaralanmalarının çoğu erkeklerde olur.

NICKL ve ARENS (5) % 66, CLARK (3) % 40 bildirdiler. Bizim serimizde bu % 91 idi. Yaş ortalaması serimizde 25 olup, diğer istatistiklere uymaktadır. Dominant elde yaralanma sıklığı karşı tarafa gör e hafif yüksektir (% 55 - % 44). EDWARDS (4) erkeklerde % 52, CLARK (3) % 52, CLARK (3) % 60 bildirdi. Elde endüstri yaralanmalarını FRAZİER (, 6) % 18, EDWARDS (4) % 21, CLARK (3) % 26 bildirdiler. Bizim serimizde % 50 idi, Bu bizde iş yerinde güvenlik standartlarının düşük ve işçinin kalifiye olmadığını gösterir. Evde yaralanmaları CAMPBELL (2) % 34, FRAZİER % 50, EDWARDS % 14, JOHN (Cit. 6.) % 42, CLARK % 16 bildirdiler. Biz % 27 bulduk. Trafik kazalarında el yaralanmaları çok az olur. NİCKL % 3, Spor yaralanmalarını % 8 olarak verdi. Biz sıra ile % 4 ve % 2 bulduk. Bu da muhtemelen aktivitelerinin bizde daha az olmasından ileri gelmektedir. ABSOUD (1) yararlanmaların % 64 ünün parmakların distal segmentinde kırıklar ve tendon kesisi, % 6 sının avuçta., % 2.5 uğunu No MAN'S LAND da bildirdi. Cihazı tanımamak yaralanmaların % 13 üne neden oldu, bizim serimizde % 8 i tanımıyordu. Serimizde distal segmentte yaralanma % 43 idi. CLARK'in serisinde yumuşa:k doku yaralanmaları vakaların % 82 sini oluşturdu. Bunların % 3.5 uğu tendon yaralanmaları, % 1 i damar, % 1.5 uğu sinir kesileri idi. Elde kırıkları CLABK el yaralanmalarının % 14 ü olarak verdi. Bizde % 54 idi. °ı° 41 - % 82 yumuşak doku yaralanmalarına karşı bizim serimizde el kırıkları ve amputasyonlar % 54 ve % 20 gibi yüksek oranda idi.

Referanslar

1. Absoud, E., M. and Harrop, S. N.: Hand Ä°njuries at Work. The Journal of Hand Surgery. vol. 9-B: 211-215. 1984.

2. Campbell, A., S.: Hand Injuries at Leisure. J. Hand Surgery. 18-B: 300-302, 1985.

3. Clark, D, P., Scott, R, N. and Anderson, I. W. R.: Hand Problems in an Accident and Emergency Departınent. J. of, Hand Surg. 10-B: 297-299, 1985.

4, Edwards, D. H.: The Spectrum of Hand Injuries. The Hand. 7: 46-50, 1975.

5. Nickl, W. and Arens, W.: Industrial Injuries, Type, Frequency, Inıtial Management. Cıba-Geigy Ltd. Basel 1976.

6. Smith, M. E., Auchincioss. J. M. and Alı, M. S.: Causes and Consequences of Hand Injuries. J. of Hand Surgery. 10-B:288-292, 1985