XV. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRE KÄ°TABI

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 11: ARTROPLASTÄ°

<< | Ýçindekiler | >>

ÇİMENTOLU TOTAL KALÇA ARTROPLASTİSİ UYGULAMARIMIZ VE SONUÇLARI

Kalça ekleminin dejeneratif hastalığı olan koksartroz, medikal olduğu kadar sosyal sorunlara da yol açabilen ilerleyici bir hastalık grubudur. Son yıllarda teknolojideki ilerlemeler paralel olarak tasarım, alaşım ve uygulama tekniği açısından büyük gelişim gösteren total kalça artroplastileri koksartrozun cerrahi tedavisinde seçkin bir tedavi yöntemidirler. Bu yöntemde uzun dönemde cerrahların karşılaştığı en önemli sorun olan aseptik gevşeme sorununa karşı sementleme teknikleri geliştirilmiş, femoral ve asetabuler komponentlerin dizaynları değiştirilmiş ve optimal cerrahi teknik standartların yükseltilmesine çalışılmıştır.

Gereç ve Yöntem

S.B. Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastanesi'nde Ocak 1990 - Haziran 1995 tarihleri arasındaki dönemde 281 hastanın 299 kalçasına değişik tip ve dizaynlarda sementli, sementsiz ve hibrid tipte total kalça artroplastileri uygulanmıştır. Bu olgulardan takip ve değerlendirilmesi yapılabilmiş olan ve yeterli kayıtları bulunan 121 olguya ait 128 sementli total kalça artroplastili kalça bu çalışmanın kapsamına alındı. Çalışma kapsamındaki tüm olgulara Müller düz saplı protez uygulandı.

Olgularımızın 73'ü (%60.3) bayan, 48'i (%39.7) erkek olup yaş ortalaması 64.6 (22-78) olarak saptandı. Olguların etyolojik dağılımı:

Primer osteoartrit 74 olgu

Displazi zemininde 25 olgu

Avasküler nekroz 5 olgu

Romatoid artrit 5 olgu

Ankilozan spondilit 4 olgu

Protrussio acetabuli 4 olgu

Femur boynu kırığı 4 olgu

Perthes sekeli 4 olgu

Parsiyel endoprotez zemininde 3 olgu

Tüm olgularımıza ayrıntılı fizik muayene, konvansiyonel radyografik inceleme ve sorgulama yöntemi uygulandı. Olgulardan elde edilen klinik ve fonksiyonel sonuçlar Harris kalça değerlendirme yöntemi(8) kriterlerine göre değerlendirildi. Ayrıca hastalara kendi değerlendirmeleri soruldu ve durumlarının çok iyi, iyi, orta ve kötü olarak tanımlamaları istendi. Radyolojik değerlendirmede ise, asetabuler ve femoral komponentler çevresindeki radyolusan hatların varlığı, femoral komponentlerin migrasyonu, asetabuler cup inklinasyon açıları değerlendirildi.

Bulgular

Çimento total kalça artroplastisi uygulanmış olan olgularımızdan 5 kalçada erken ameliyat sonrası çıkık oluştur. 3 Oluda kapalı redüksiyon başarılı olurken 1 olguya asetabuler cup, 1 olguya da femoral komponent malpozisyonu nedeniyle cerrahi girişim uygulandı. Ayrıca 2 olguda erken yüzeysel enfeksiyon, 3 olguda da geç derin enfeksiyonla karşılaşıldı. Artoplasti uygulanan 4 hastada derin ven trombozu saptanmış ve medikal tedavi ile geriletilmiştir.

Ortalama izlenme süresinin 39 ay (1976) olduğu çalışmamızda olgularımızın kalça skorlarını incelediğimizde 60 olguda (%46.9) çok iyi, 48 olguda (%37.5) iyi, 14 Olguda (%10.9) Orta, 6 Olguda (%41.4) İyi, 16 Olguda (%12.5) orta, 7 olguda (%5.5) kötü sonuç olarak saptandı.

Çalışma kapsamına giren olgularımıza dislokasyon ve derin enfeksiyon dışında herhangi bir sekonder cerrahi girişim yapılması gerekmemiştir. Hiç bir olguya aseptik gevşeme nedinyel revizyon ameliyatı endikasyonu oluşmamıştır.

Radyolojik sonuçlar incelendiğinde, asetabuler komponent inklinasyon açısı ortalama 47 (35-61 ) olarak saptandı. Radyolusan hatlar açısından incelendiğinde, 2 mm. den fazla olmak kaydıyla 8 olguda asetabuler cup çevresinde, 6 olguda da femoral komponent çevresinde radyolusan hat saptandı. Femoral komponentin distale migrasyonu 8 olguda (2-4 mm) görüldü.

Tartışma

Total kalça artroplastisi uygulamaları, kalça eklemini primer ve sekonder osteoartritlerinin tedavisinde ağrıyı gidermeleri, fonksiyonu arttırmaları, kalça hareketlerini iyileştirmeleri ve böylece hastanın yaşam kalitesini arttırmaları nedeniyle seçkin bir cerrahi yöntemidir.

Total kalça artroplastisi uygulamalarını ilk yıllarında relatif olarak yüksek oranlı bir komplikasyon olan derin enfeksiyon sorunu, ameliyathane koşullarının iyileştirilmesi, etkin antibiyotik profilaksisi olanaklarının artması, sterilizasyon ve saklama koşullarının geliştirilmesi nedeniyle belirgin şekilde geriletilmiştir. Buna karşın ikinci önemli bir sorun olan aseptik gevşeme sorunu ise protezlerin bio-materyel ve biomekanik olarak geliştirilmesi ve geliştirilmiş cerrahi tekniklere rağmen relatif olarak azalsa da hala çözümlenmesi gereken bir sorundur(1,2,6, 11,12,13). Total kalça artroplastilerinin revizyon cerrahisi teknik olarak primer artroplastiye göre daha güç bir girişim olup relatif olarak daha yüksek bir komplikasyon oranına sahiptir (10). Gevşeme sorununun giderilmesi veya geciktirilebilmesi için modern sementleme tekniklerinin kullanımı, düz ve elastikiyet modülü kemiğinkine en yakın olan metallerin seçimi önerilmiştir(4).

Olgularımızda kullandığımız Müller düz saplı protezlerinin eğri saplı protezlere karşı avantajları arasına, medüller kanala en büyük protez kullanılarak ve kalan boşluğu sementle doldurarak çifte fiksasyonunu sağlanması, düz sap dizaynı nedeniyle protez ile kemik arasında oluşan sıkı uyum nedeniyle varus oriyentasyonunun engellenmiş olmasıdır(7,9). Eğri saplı protezlerin mekanik başarısızlığa neden olan özelliklerinin başlıcaları eğri sap nedeniyle kolayca varusa kayma eğilimi(3,5,7) protez sapının femoral kanal 6. içinde az yer kaplaması nedeniyle daha fazla miktarda semente gerek göstermesidir(1,3,7,12).

Düz saplı protezlerle elde ettiğimiz bu sonuçlar literatürle uyum göstermektedir (1,7,9). Sonuç olarak, Spotorno kriterlerine uyularak seçilmiş olan 60 yaş üzerindeki ve osteoporotik hasta grubunda çimentolu ve düz saplı protezlerin modern sementleme tekniğiyle uygulanmasının aseptik gevşeme sorunun bir ölçüde giderebileceği ve gerek hastalar gerekse cerrahlar için güvenli bir yöntem olduğu ortaya çıkmaktadır.

Referanslar

1. Akalın, Y., Temelli, Y., Kaygusuı, M.A., Berkman, M., Alturfan, A.: Total kalça protezi uygulamalarında düz gövdeli protezler ve erken sonuçları. X. Milli Türk Ortop. ve Travm. Kongre Kitabı, 500-502, 1989.

2. Amstutz, H. C., Ma, S.M., Jinnah, R.H., Mai, L.: Revision of aseptic loose total hip arthroplasties. Clin. orthop. 170:21, 1982.

3. Beckenbaugh, R.D., Ilstrup D.M.: Total hip arthroplasty: a review of 333 cases with long term follow-up. J. Bone Joint Surg. 60-A:306, 1978.

4. Callaghan, J.J.: Total hip arthroplasty. Clin. Orthop. 276:33, 1922.

5. Charnley J.: The long-term results of lowfriction arthroplasty of the hip performed as a pirimary intervention. J. Bone Joint Surg. 54-8:61, 1972.

6. Çetinoğlu, M.: Total kalça protezi uygulamasında komponentlerin gevşemesi sorunu ve revizyon cerrahisi. Uzmanlık tezi, 1987.

7. Goodman, S.R., and Scharzker, J.: Intermediate results of a straight stem prosthesis in primary total hip orthroplasty. Clin orthop. 218:1 1 1, 1987.

8. Harris, W.H.: Traumatic arthritis of the hip affer dislocation and acetabuler fractures: Treatment by mold arthroplasty. An end result study using a new method of result evaluation. J. Bone Joint Surg. 51-A:737, 1969.

9. İlter, R.F., Bekler, H., Tezer, M.: Kalça eklemi osteoartritinin tedavisinde sementli total endoprotez uygulamaları ve sonuçları. XII. Milli Türk Ortop. ve Travm. Kongre Kitabı. s:508-61 1, 1991.

10. Pellici, P.M., Wilson, P.D., Sledge, C.B., Salvati, E.A., Ranawat, C.S., and Poss, R.: Revision total hip arthroplasty. Clin Orthop. 170:34, 1982.

11. Stauffer, R.N.: Ten-year follow-up study of total hip replacement, with particular reference to roentgenographic loosening of the components. J. Bone Joint Surg. 64-A:983, 1982.

12. Sutherland, C.J., Wilde, A.H., Borden, L.S., an Mark, K.H.: A ten-year follow-up one hundred consecutive Müller curved-stem total hip replacement arthroplasties. J. Bone Joint Surg. 64-A:970, 1982.

13. Yazıcıoğlu, Ö.: Kalça cerrahisinde total protez uygulamarı ve komplikasyonları. Uzmanlık tezi, 1978.