XV. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRE KÄ°TABI

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 11: ARTROPLASTÄ°

<< | Ýçindekiler | >>

TOTAL KALÇA ARTROPLASTİSİNDE DERİN VEN TROMBOZU PROFİLAKSİSİ

Derin ven trombozu halen total kalça artoplastisi sonrasında sık görülen bir komplikasyondur. Özellikle profilaksi yapılmamış olan hasta gruplarında %4765 oranında görülme sıklığı bildirilmiştir (1,2,3). Bu yüksek sıklık oranı nedin ile total kalça artroplastisi öncesi ve sonrasında değişik profilaksi metodları tanımlanmış ve uygulanmıştır. Bunların içinde düşük molekül ağırlıklı heparin, warfarin, aspirin, dextran, antiembolik çorap, aralıklı pnömatik kompresyon uygulamaları sayılabilir(4,5,6). Bu yöntemlerin kullanılması ile derin ven trombozu (DVT) sıklığı %6-24 oranları arasında bildirilmiştir. Biz, kliniğimizde düşük molekül ağırlıklı heparin (DMAH) ve antiembolik çorap kombinasyonu ile yaptığımız profilaksinin venografi ile değerlendirilmiş sonuçlarını yayınladık.

Hastalar ve Yöntem

Haziran 1993, Ocak 1996 tarihleri arasında kliniğimizde total kalça artoplastisi sonrası profilaksisi yapılıp venografi ile DVT sıklığı araştırılan 20'si erkek 100'ü bayan toplam 120 hasta çalışma grubumuzu oluşturmaktadır. Hastalarımızın yaş ortalaması 59 (23-880) yıl olarak bulunmuştur.

Literatür bilgisi ışığında DVT risk faktörlerine sahip hasta sayımız; 1 hasta kanser, 2 hastada yatak bağımlılığı, 5 hastada günde 1 paketten fazla sigara kullanımı, 4 hastada varis, 18 hastada obesite, 1 hastada sarkoidoz, 1 hastada iskemik kalp hastalığı, 11 hastada diabet olmak üzere toplam 43 idi(3).

Hastalarımızın tümüne 10 gün süre ile DMAH [fraxiparine, (Nadroparine kalsiyum)] uygulanmıştır. DMAH ameliyattan 12 saat önce başlanmış ve ameliyattan 12 saat sonra 2. doz uygulanmıştır. Takip eden dozlar 24 saat ara ile uygulanmıştır. 50-70 kg arası olan hastalarımızda fraxiparine dozu 0.3 mgr ile başlanmış ameliyat sonrası 4. gün 0.4 mgr doza geçilmiştir. Vücut ağırlığı 70 kg ve üzeri hastalarımızda doz, 0.4 mgr ile başlanıp yine aynı sürede 0.6 mgr'a arttırılmıştır. Hastalarımızın aynı zamanda ameliyat öncesi ve sonrası PTT değerleri ile takip edilmiştir.

Hastalarımızın 24 tanesi spinal, 96 tanesine genel anestezi uygulanmıştır. Ameliyat boyunca kan kaybı ve ameliyat süreleri kaydedilmiştir. Hastalarımıza genel olarak 2-3 adet aspiratif dren uygulanmış ve 48 saat süre ile tutulmuştur. 2. gün drenler alınmış ve rehabilitasyona başlanmıştır.

Hastalarımızın tümünde DMAH ile birlikte diz üstü antiembolik çorap uygulanmıştır. Çalışma grubumuza giren tüm hastalarda ameliyattan sonraki 10 ile 15 günler arası venografi uygulanmış ve uzman radyolog tarafından değerlendirilmiştir.

Sonuçlar

Çalışma serimize giren 120 hastanın ortalama ameliyat süresi 120 dk. (45-150) 24 saatlik kan kaybı (ameliyat dahil) ise ortalama 1350 cc olarak bulunmuştur. Hastalarımızın ameliyat öncesi APTT değerleri ortalama 35.74 sn. (26-50) ameliyat sonrası ise ortalama 37.27 sn. (22-58) bulunmuştur. (p>0.05)

Venografiler sonucunda 120 hastanın 9'unda (%7.5) derin ven trombozu gözlendi. Bunların 5 proksimal, 3 distal, 1 ise hem proksimal hem distal yerleşimliydi. 9 hastanın 2'sinde DVT kontralateral tarafta gelişti. 1 tane hastamızda DVT bilateral yerleşimliydi. Ayrıca bu hastalarımızın sadece 2 tanesinde semptomatik bulgular mevcuttu. Risk grubu hastalarımızdan iskemik kalp hastası olan hastamızda iki taraflı distal DVT gözlendi. Hiçbir hastamızda akciğer embolisi (PE) saptanmadı. Derin ve trombozlu hastalarımızın hiçbirinde mortalite görülmedi.

Tartışma

DVT, total kalça artroplastisi sonrası, özellikle 40 yaş sonrasında önemli bir morbiditedir(4,9). Johnson ve ark.'nın 1158 olguluk serilerinde total kalça artroplastisi sonrası ölümcül pulmoner emboli (PE) riskinin %2.3 olduğunu göstermeleri DVT ve pulmoner emboli profilaksinin TKA sonrası önemini vurgulamaktadır(4,9).

DVT ve PE sıklığı üzerine etkili pek çok risk faktörü ve korunmaya yöntemleri tanımlanmıştır(4). Tanı yöntemleri içinde ise venografi diğer yani tanı yöntemleri yanısıra halen duyarlılığı en güvenli metodtur.

Biz çalışmamızda prospektif olarak seçilmiş hastalarımızda DMAH ve antiembolik çorap kombinasyonunun venografi ile değerlendirerek literatürdeki diğer kombinasyonlar ile karşılaştırmak istedik.

Literatürdeki risk faktörleri içinde kardiak sorunlu hastalar antikoagülan ve antiagregan kullandıklarından son sıralarda yer almakta iken(3) bizim serimizde risk faktörü taşıyan hastalar içinde sadece iskemik kalp hastalığı olan bir hastamızda çift taraflı derin ven trombozu görülmüştür.

Ameliyat öncesi ve sonrası PTT değerleri karşılaştırıldığında arada anlamlı bir yükselme olmadığı saptanmıştır. Bu da DMAH profilaksi takibinde PTT değerlerinin anlamlı olmadığın göstermektedir.

Venografi ile değerlendirme sonucunda trombusların en çok proksimal yerleşimli (%55) olduğu görüldü. Literatürde pulmoner emboli %16 oranında, emboli sonucu mortalite ise %2-3.4 oranında bildirilmesine rağmen gerek proksimal yerleşimli gerekse distal yerleşimli trombüslerde pulmoner emboli ve mortalite gözlemedik (3,4).

Referanslar

1. Oishi CS, Benson JCG, Otis SM et al.: The clinical course of distal deep venous throbosis after total hip and total knee arthroplasty, as determined with duplex ultrasonography. J Bone Joint Surg 76 A: 1658, 1994.

2. Lothe PA, Steinberg ME, Ecker M: Significance of deep venous thrombosis in the lower extremity atter total joint arthroplasty. Clin Orthop 299:25, 1994.

3. Lemos MJ, Sutton D, Hozack WJ et al: Pulmonary embolism in total hip and knee arthroplasty. Clin Orthop 282; 159, 1992.

4. Harris WH, Athanasoulis CA, Waltman AC et al: Prophyfaxis of deep-vein thrombosis atter total hip replacement J Bone Joint Surg 67-A: 57, 1985.

5. Hall RD, Raskob GE, Gent M et al: Effectiveness of intermittent pneumatic leg compression for preventing deep vein thrombosisi after total hip replacement. JAMA 263: 2313, 1990.

6. Nilsen DW, Naess Andresen KF, Kierulf P et al: Graded pressure stockings in prevention of deep vein thrombosis following total hip replacemenet. Acta Chir Scand 160: 531 , 1984.

7. Torhlom C, Broeng L, Jorgensen PS et al: Thromboprophylaxis by lowmolecular weight heparin in elective hip surgery: a placebo controlled study. 73-B: 434, 1991.

8. Tremaine MD, Choroszy CJ, Gordon GH et al: Diagnosis of deep venous thrombosisi by cmopression ultrasound in knee arthroplasty patient. J Arthroplasty 7 (2):187, 1991.

9. Esemenli T: Kalça cerrahisinde derin ve trombozu insidansı. Acta Ortohp Traum Truc 25; 34, 1991.