ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 11: ARTROPLASTİ
<< | Ýçindekiler |
>>
PATELLOPLASTİ UYGULANAN TOTAL DİZ PROTEZİ OLGULARIMIZIN UZUN DÖNEM TAKİP SONUÇLARI
Metin L. BAYDAR
GATA ve Gülhane Askeri Tıp Fak. Ortopedi ve Trav. ABD. Ankara
Ethem GÜR
GATA ve Gülhane Askeri Tıp Fak. Ortopedi ve Trav. ABD. Ankara
Servet TUNAY
GATA ve Gülhane Askeri Tıp Fak. Ortopedi ve Trav. ABD. Ankara
Çemil YILDIZ
GATA ve Gülhane Askeri Tıp Fak. Ortopedi ve Trav. ABD. Ankara
Total diz protezinde (TDP) tartışmaların halen sürdüğü sorunlar içerisinde en önemlisi patellofemoral ekleme ait olanlarıdır. Mayıs 1989 ile Aralık 1995 tarihleri arasında 242 hastanın 263 dizine patelloplasti içeren TPD uygulandı. Hastalarımızın izleme süresi 2-5 yıl (ortalama 4 yıl) idi. Hastalarımız ameliyat öncesi ve sonrası olgu dönemde Diz Derneği (Knee Society) tarafından önerilen fonksiyonal skorlamaya göre değerlendiril8miştir. Olgularımızda patelloplasti ve patellar denervasyon yaparak uyguladığımız TDP sonuçları oldukça memnun edicidir.
GiriÅŸ
50 yaşın üstünde konservatif tedaviye yanıt vermeyen gonartrozlu hastalarda en seçkin tedavi yöntemi TDP'dir(9,10,113,14, 15). TDP'de endikasyonunu en önemli ki kompanenti ağrı ve ağrı ile beraber olan fonksiyon kaybıdır.
TDP'inde tartışmaların halen sürdüğü bazı sorunlar vardır. Bunlardan en önemlisi patellofemoral ekleme ait sorunlardır(3,5,6, 7,8,1 1 ).
Bizim bu retrospektif çalışmamızın amacı patelloplasti uygulanan TDP olgularımızın 2-5 yıllık takip sonuçlarını değerlendirmektedir.
Materyal ve Metod
Mayıs 1989 ile Aralık 1995 tarihleri arasında 242 hastanın 263 dizine patelloplasti içeren total diz artroplastisi uygulandı. Hastalarımızın 115'i (%64) bayan ve 87'si (%36) erkek olup, ortalama yaşları 62.5 (51-77) idi. Hastalardaki ameliyat öncesi primer patoloji olarak, en fazla 178 (%73) olgu primer osteoartrit saptandı. diğer nedenler ise sıra ile romatoid artrit 47 (%19), post travmatik artrit 14 (%6) ve diğer nedenler 7 (%3) olgu idi. Bütün hastalara ameliyat öncesi 1. günden başlamak üzere 10 gün süreyle anttitrombotik proflaksi uyguladı. Ameliyatta başlamak suretiyle bütün hastalara 5 gün antibiyotik proflaksisi uygulandı. Hastalarımızın %94'ünde arka çapraz bağı korumayan protezler kullanıldı. Hiçbir olguda patellar protez kullanılmadı. Bütün hastalara patelloplasti uygulandı. Tibial ve femoral protezler uygulandıktan sonra diz ekstansiyondan fleksiyona getirilirken patellofemoral uyuma bakıldı. 217 (%90) hastada lateral retinakuler serbestleştirme yapıldı. Hastaların hepsinde varolan patellar osteofitler eksize edildi. Patellanın alt yüzünde tendon kıkırdak birleşim yeri tendon ve kıkırdağa zarar vermeyecek şekilde koterize edilerek denervasyon uygulandı. Ameliyat sonrası 48 saat süreyle soğuk aplikasyonu yapıldı. Ameliyat sonrası 24 saat sonra Continue Passive Motion (CPM) başlandı.
Bütün hastaların bulguları ameliyat öncesi ve sonrası total diz artroplastisi değerlendirme kartoteksine işlendi.
Hastalarımızın ortalama izleme süresi 2-5 yıl (ortalama 4 yıl) idi. Hastalarımız ameliyat öncesi ve sonrası dönemde Knee Society tarafından önerilen diz ve fonksiyon skoruna göre değerlendirildi. Ameliyat öncesi dönemde ortalama fonksiyon puanı 32.6 (0-65), Ameliyat sonrası izlenen ise 83.1 (85-100) idi. Ameliyat öncesi ortalama diz puanı 43.1 (0-60), ameliyat sonrası izlenen döneminde ise 87 (78-100) olarak saptandı.
Ameliyat sonrası dönemde en sık karşılaşılan komplikasyon 24 olgu (%10) derin ven trombozu idi. Hastalarımızın hiçbirinde mortal akciğer embolisi gelişmedi. 5 hastamızda (%2) orta derecede ön diz ağrısı gelişti. Sadece 1 Oluda ameliyat sonrası 8. ayda patellar klunk sendromu gelişti. 1 hastamızı da geç derin enfeksiyon nedeni ile (ameliyat sonrası 2. yılda) implantlar çıkarıldı ve 6 ay sonra revizyon artroplastisi uygulandı. 3 hastada konservatif tedaviye yanıt veren hematom gelişti. Ayrıca 1 hastamızda depremde geçirdiği diz travması nedeni ile protez kırılması görüldü ve hastamıza revizyon artroplastisi uygulandı. İzleme süreleri 4,5-5 yıl olan 11 hastamızda ise tibial komponentte asemptomatik loosening saptandı. Hiçbir hastamızda patella kırığı, patellar tendon rüptürü gibi komplikasyonlarla karşılaşmadık.
Tartışma
TDP'de pateller protezin erken ve geç dönemde önemli komplikasyonlara neden olduğu bilinmektedir(3,5,6,7,8,9). Bunlar osteonekrozis, kırık, malaligment, gevşeme ve kompanent yetersizliği ve kronik ağrı gibi komplikasyonlardır. Patellofemoral ağrının sıklıkla birçok faktöre bağlı olarak geliştiği kabul edilmektedir. Kartilaj erezyonu, yüzey uyumsuzluğu ve sinovitis sonucu peripatellar ağrı oluşabilmektedir(2).
Soundry ve ark.ları uzun dönem izlemelerinde patellar protez uygulanmayan hastalarda merdiven çıkma kapasitelerinde azalma olduğunu bildirlimş; genç, obez ve aktif hastalarda patellar protezin kullanılmasını önermişlerdir(12). Enis ve ark.ları yaptıkları bir çalışmada bilateral TDP uyguladıkları hastaların bir dizine patella protezi uygulayıp diğerine uygulamamışlar ve sonuçta subjektif olarak hastaların %50'den fazlası bir dizinin diğerinden daha yi i ya da kötü olduğunu söyleyememiştir(4). Abrham ve ark.ları ise patellar protezin hastaya fonksiyonel açıdan önemli bir avantaj sağlamadığını bildirmişlerdir(1 ).
Sonuç
Olgularımızda patelloplasti ve patellar denervasyon yaparak uyguladığımız TDP sonuçları oldukça iyidir. Patelloplasti uygulamasıyla patellofemoral uyum sağlanmış ve anterior diz ağrısı yakınmalarında büyük ölçüde azalma görülmüş buna karşın diğer paremetlerde ve patellar protez kullanımıyla arasında herhangi bir fark saptanmamıştır. Ayrıca uzun izlemelerde revizyon gerektiren olgularda çok daha az petelofemoral komplikasyonla karşılaşacağımız düşünmekteyiz (Şekil 1
, Åžekil 2
, Åžekil 3
, Åžekil 4
).
Referanslar
1. Abraham W., Buchanan J.R., Daubert H., and et. all: Should he patella be resurfaced in total knee arthroplasty? Efficacy of patellar resurfacing. Clin orthop. 236: 128, 1988.
2. Allen J.R., Fredrick C.E., William H.T.: Long term complication after total knee arthroplasty with or without resurfacing of the patella. J. Bone Joint surg. 75-A 674-681, 1993.
3. Dennis D.A.: Patellofemora complications in total knee arthroplasty. A literature review. Am J Knee Surg 5: 156-166, 1992.
4. Enis J.E., Gardner R., Robledo M.A. etl. all.: Comparison of patellar resurfacing versus nonresurfacing in bilateral total knee arthroplasty. Clin Orthop. 260:38, 1990.
5. Grace N.J., Rand J.A.: Patellar insitabilty after total knee arthoplasty. Clin Orhop. 237: 184-189, 1988.
6. Hozack W.J., Goll S.R., Lotke P.A.: The treatment of patellar fractures after total knee arthoplasty. Clin Orthop. 236: 123-127, 1988.
7. Kirk P., Rorabeck C.H. Bourne R.B.: Recurrent dislocation of the patella following total knee arthoplasty. J Arthoplasty 1992; 7; 229-233.
8. Lynch A.F., Rorabeck, C.H., Bourne R.B.: Extensor mechanism complications following total knee arthroplasty. J Arthroplasty 2: 135-140, 1987.
9. Ranawat C.S., Adjei O.B.: Survivorship analysisi and results of total condyler knee arthoplasty. Eight to 11 year follow-up period. Clin Orthop. 226: 6, 1988.
10. Ranawat C.S., Padgett D.E., Ohashi Y.: Total knee arthoplasty for patients younger than 55 years. Clin Orthop. 208:27, 1989.
11. Rosenborg A.G., Andriacchi T,P., Barden R.: Patellar companent failure in cementless total knee arthroplsty. Clin Orthop. 236: 106-114,1988.
12. Soundry M., Eastriner L.A., Binalli R., Insall J.N.: Total knee arthroplasty without patellar resurfacing. Clin Orthop 205: 166-170, 1986.
13. Scuderi G.R., Insall J.N., Windoor B.E., Moran M.C.: Survivorship of cemented knee replacements. J. Bone Joint surg. 71-B: 798-803, 1989.
14. Stern S.H., Bowen M.K., Insall J.N., Scuderi G.R.: Cemented total knee arhroplasty for gonarthrosis in patient 55 years old or younger. Clin Orthop 260: 124, 1990.
15. Whiteside L.A.: Clinical results of Whiteside Ortholoc Total knee replacemenet. Clin Orthop North Am. 20(1): 113, 1989.