XV. MİLLİ TÜRK ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ KONGRE KİTABI

    ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 12: TÜMÖRLER

    << | Ýçindekiler | >>

    SOLİTER KEMİK KİSTİ (SKK) TEDAVİSİNDE KLİNİK SONUÇLARIMIZ


    Nevzat DABAK
    Ondokuz Mayıs Üniv. Tıp Fak. Ortopedi ve Trav. ABD.

    Köksal TİLKİ
    Ondokuz Mayıs Üniv. Tıp Fak. Ortopedi ve Trav. ABD.

    Yılmaz TOMAK
    Ondokuz Mayıs Üniv. Tıp Fak. Ortopedi ve Trav. ABD.

    Selçuk TEPE
    Ondokuz Mayıs Üniv. Tıp Fak. Ortopedi ve Trav. ABD.

    Soliter kemik kisti (SKK) etyolojisi henüz aydınlatılmamış, çocuk ve adölesanlarda tüm tümörlerin %3'ünü oluşturmaktadır. Yapı olarak benign olan SSK'i sıklıkla femur üst ucunu ya da humerus üst ucunu tutmaktadır. Kemikte metafizyel ya da metafizyodiafizyal yerleşimde (lokalizasyonulu olarak) klinikte görülür. Epifize yakın lakalizasyonlu aktif, uzak olanlar ise inaktif olarak değerlendirilirler(1,5). Aktif olan SSK'nin nüks olasılığı yüksektir. Yüzyılımızın ortalarına kadar tedavilerinde küretaj ve kistin kortikomedüller oto ya da allo kemik grefti ile doldurulması uygulanırken günümüzde metilprednisolon asetat (MPA), heterogreft ve hdroksiapatit kristalleri de tedavide kullanılır olmuştur (6,8).

    Gereç ve Yöntem

    1987-1996 yılları arasında tanı, tedavi ve yeterli süre izlenmeleri yapılmış 30 SSK'i olgusu çalışmaya alınmıştır. Olguların 7'si (%23.3) bayan ve 23'ü (%76.7) erkek idi. Çalışmamızdaki en küçük olgu 4 yaşında en büyüğü ise 50 yaşında olup ortalama yaş 17.8 idi. Yerleşme yeri olarak en çok humerus üst ucu (12 olgu %41) tesbit edildi (Tablo 1 ). Olguların en kısa izlenme 3 ay, en uzun izlenmesi ise 90 ay olmak üzere ortalama 32.1 aydır.

    Olguların 10'u (%33) kliniğe patoloji kırık nedeniyle başvurmuştur. Bunların dışındaki olguların başvuru nedeni genellikle ağrı olmakla birlikte bazen şişlik idi. Olguların 5'i hariç diğerlerine cerrahi tedavi uygulanmıştır. Tedavi yöntemleri Tablo 2 'de görülmektedir. Tedavi sonuçları Neer klasifikasyonuna göre değerlendirilmişlerdir(9).

    Sonuçlar

    Olguların izlenmesi sonucu Neer sınıflandırmasına göre MPA enjeksiyonu yapılan 2 (%6.6) olguda cevap alınamamış; bunlara küretaj ve otogreft uygulanmış ve tam iyileşme elde edilmiştir. Humerus üst ucu'nda yerleşen ve patolojik kırık ile başvuran bir olguda konservatif tedavi uygulanmış; bir yıl sonra rekürrens olması nedeniyle küretaj ve otojen greft uygulanmıştır. Aktif kisti olan ve humerus yukarı bölgesinde yerleşen diğer nüks gelişen olguya küretaj ve oto greft uygulandıktan 5 yıl sonra yeniden nüksettiğinden küretaj ve heterogreft uygulanmıştır. Nüks gelişen iki (%6.6) olguda tam iyileşme sağlanmıştır.

    Tüm olguların değerlendirilmesinde 18 (%60) tam, 12 (%40) olguda ise kabul edilebilir kısmi iyileşme sağlanmıştır. Allogreft uygulaması kliniğimizde kemik bankasının faaliyete geçmesinden sonra 5 olguda uygulanmış; bunların 4'ünde tam iyileşme 1'inde kısmi iyileşme sağlanmıştır. Sığır kemiğinden elde edilen heterogreftler (surgibone) ise 4 olguda uygulanmış, bunların 3'ünde tam iyileşme 1'inde kısmileşme sağlanmıştır.

    Çalışma grubuna giren olguların 1'inde yüzeyel enfeksiyon görülürken, diğer olgularda komplikasyon görülmemiştir (Şekil 1a , Şekil 1b , Şekil 2a , Şekil 2b ).

    Tartışma

    SKK bir çok araştırmacı tarafından incelenmiştir. Etyolojsi henüz tam aydınlatılmamıştır. Etyolojide intramedüller hemoraji, metafiz bölgesinde ossifikasyon yetersizliği, venöz drenajın artması ve osteoklastik aktivite artışı söylenebilir(2,5).

    SKK genellikle yaşamın ilk 20 yılı içinde görülmektedir. Literatürde bu oran %80-90 arasında bildirilmiştir(10,11). Bizim olgularımızın %74'ü ilk 20 yaş içerisinde görülmüştür.

    SKK, Literatür incelendiğinde erkeklerde bayanlara göre 2-4 kez fazla görülmektedir(4,5,10,11). Bizim olgularımızda erkeklerde bayanlara göre 3 kez daha sık görüldüğü tesbit edildi.

    SKK'lı olgularda patolojik kırık, ve hareket kısıtlılığı klinik bulguları oluşturur (5,10,11). Bizim olgularımızın %33'ünde patolojik kırık ilk başvuru nedeni olmuştur.

    SKK'nin tedavisi yüzyılımızın ortalarına kadar küretaj ve kistin kortikospongioz greftle doldurulması olarak kabul edilmiştir. Ancak bu tedavi yönteminde %30-50 arasında özellikle aktif kistlerde nüks bildirilmiştir(4,11,12). Bu yüzden kistin subtotal rezeksiyonu ve greftlenmesi önerilmiştir ancak kırık olasılığı nedeniyle her olguda yapılamamaktadır.

    Scaglietti(7) ve arkadaşları (1979) kist sıvısını boşalttıktan sora MPA enjeksiyonunu uygulamışlar ve %90 oranında tam iyileşme olduğunu bildirmişlerdir. Campanacci(4) ve arkadaşları kortizon enjeksiyonu ile %50 tam iyileşme sağlamışlardır. Bizim iki olgumuzda MPA enjeksiyonu uygulanmış ancak cevap alınamamıştır. Kist duvarının KT ile perkütan delinmesi ile tedavi sonuçlarının etkili olduğu bildirilmiştir (3).

    Campanacci(4) cerrahi tedavi uyguladığı 178 olguda %46 tam iyileşme, %21 kısmi iyileşme ve %33 rekürrens (nüks) saptamıştır. Çalışmamızdaki olguların %47'sinde tam iyileşme ve konsalidasyon sağlanırken %40'ında kısmi iyileşme, %6,5'unda nüks görülmüş ve %6.5'unda cevap alınamamıştır. Kısmi iyileşme, görülen olguların multilobüllü olduğu görülmüştür. Bunun dışında yeterince kürete edilemeyen olgularda inkomplet iyileşme oranı daha sık görülmüştür. Bu yüzden kistin içinin TUR motoru ile yeterince kürete edilmesi gerekmektedir.

    Literatürde heterogreft uygulaması ve hidroksiapatit ile tedavi önerilmiştir(6,8). Sığır kemiğinden elde edilen heterogreft uygulamalarımızdan 3'ünde tam iyileşme kisti tam konsalidasyon 1'inde ise kısmi konsalidasyon sağlanmıştır.

    Sonuç olarak SKK'i olan olgularda özellikle multilobüler kistlerde septaların açılması ve bir TUR yardımı ile küretajdan sonra otogreft ya da allogreft kullanılması ile iyileşme sağlanabilmektedir.

    Referanslar

    1 . Gennari JM, Merrot Th, Piclet/Legre B, Bergoin M: The Choice of Treatment for Simple Bone Cysts of the Upper Third of the Femur in Children. Eur J Pediatr Surg. 6: 95-99, 1996.

    2. Gerasimov AM, Toporova SM, Furtseva LN, Berezhnoy AP: The Role of Lysosomes in the Pathogenesis of Unicameral Bone Cysts. Clinical Orthopaedics and Related Research. 266: 53-63, 1991.

    3. Komiya Setsuro minamitani Kazuhito Sasaguri Yasuyuki Hashimoto Sanshiro Morimatsu Minoru, Inoue Akio Treatment by Trepanation and Studies on Bone Resorptive Factors in Cyst Fluid With a Theory of Its Pathogenesis. Clinical. Orthopedics. 287: 205-21 1 , 1993.

    4. Campanacci M, Capanna R, Picci P: Unicameral and Aneurysmal Bone Cysts. Clinical Orthopedics. 204: 25-36, 1986.

    5. Capanna R, Campanacci M, Manfrini M: Unicameral and Aneurysmal Bone Cycts. Orthop. Clin. North Am. 27, 3: 605-614, 1996.

    6. Inoue O, Ibaraki K, Shimabukuro H: Packing with Hig-Porosity Hydroxyapatite Cubes Alone for the Treatment of Simple Bone Cyst. Clinical Orthop. 293: 287-292, 1993.

    7. Scaglitti O, Marchetti PG, Bartolorzi P: The Effects of Methylprednisolone acetata in the Treatment of Bone Cysts: Results of Three Years Fallow-up. J. Bone Joint Surg. 61 B: 200, 1979.

    8. Taheri ZE, Gueramy M: Experience with Calf Bone in Cervical Interbody Fusion. J. Neurosurg.36:67-71, 1972.

    9. Neer CSII; Franchis KC, Johnston AD: Current Concepts on the treatment of Solitary Unicameral Bone Cyst. Clin. Orthop. 97: 40, 1973.

    10. Unni KK: Dahlin's Bone Tumor: Conditions that Commenly Simulate Primary Neoplasms of bone. Lippincoot- Roven Philadelphia - New York. pp: 390-391 , 1996.

    11. Campanacci M: Bone Cyst In Ed. Bone and Soft Tissue Tumors. Springer- Verlag Wien Newyork- Aulo Gaggi Editone Bologne. pp: 709-724,1990.

    12. Sağlık Y, Us K: Soliter (Basit) Kemik Kisti. Tıp Bilimleri Araştırma Dergisi. 9-6: 461-465, 1991 .

    13. Mc Kay DW, Nason SS: Surgical Treatment of Solitary Unicameral Bone Cysts: A New Concept. J. Bone Joint Surg. 58-A: 734, 1976.