XV. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRE KÄ°TABI

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 12: TÃœMÖRLER

<< | Ýçindekiler | >>

NADÄ°R LOKALÄ°ZASYONLU BENÄ°GN OSTEOBLASTOMA

Kemiğin primer tümörlerinden olan Benign Osteoblastoma genellikle vertebral kolonu ve uzun kemikleri tutar. Bunların dışındaki el ve ayak kemiklerinde, pelvis, klavikula, kotlar, patela tutulumları nadir lokalizasyon olarak değerlendirilir. Bu bildiride nadir lokalizasyon olarak değerlendirilmiş 3 olgu sunulmuştur. 1. olguda sol iskion kolunda, 2. olguda sol II metakarp proksimalinde ve 3. olguda sol el bileği naviküler kemikte osteoblastoma saptanmıştır.

GiriÅŸ

Ostaoblastoma histolojik olarak Osteoid osteomaya benzeyen, ancak progresif olarak daha büyük boyutlara ulaşabilen ve etrafında daha az reaktif sklerotik kemik oluşumu ile karakterize bir tümördür(5,6). Primer kemik tümörlerinin %1'ini oluşturan bu tümörün erkek kadın oranı 2/1'dir(5,7). Bildirilen yayınlarda 3 yıl ile 78 yıl arasında görülmekle birlikte en sık 2. ve 3. dekkatta izlenmektedir(4,10).

Materyal ve Metod

Ocak 1993 - Ocak 1995 yıllarında GATA Ortopedi ve Travmatoloji ABD Ortopedik Onkoloji bölümüne başvuran kemik ve yumuşak doku neoplazmalı olgulardan üç tanesi yapılan klinik, radyolojik ve histopatolojik değerlendirme sonucunda nadir lokalizasyonlu benign osteoblastoma olarak tespit edilmişlerdir.

Sonuç

Birinci olgu 22 yaşında erkek, sol inguinal bölgede 3 aydan beri devam eden ağrı ve şişlik, ikinci olgu 19 yaşında bayan sol elinde 15 aydır devam eden ağrı ve son üç aydır başlayan şişlik, üçüncü olgu sol el bileğinde 8 aydır devam eden ve son bir ayda hızla artan ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı nedeniyle başvurmuşlardır. Klinik ve radyolojik değerlendirme sonucu birinci olguda sol iskion kolunda, ikinci olguda sol el II. metakarp proksimalinde ve üçüncü olguda ise sol el bileği naviküler kemikte lezyon saptanmıştır. Sonra yapılan biopsilerinde benign osteoblastoma ön tanımız doğrulanarak ilk iki olgu evre 2 ve son olgu evre 3 olarak değerlendirilmişlerdir. Birinci ve üçüncü olgular marginal rezeksiyon ve greftleme, ikinci olgu ise geniş rezeksiyon ve ilik kanattan alınan otogreft ile rekonstrükte edilmişlerdir. Olgularımızın ortalama takip süresi 28 ay olup rekürens görülmemiştir. Üst ekstremite için uyguladığımız MSTS fonksiyonel skorlaması iki ve üçüncü olgu için sırasıyla 24 ve 28'dir. Takip süresi içinde komplikasyon gözlenmemiştir.

Tartışma

Osteoblastoma genellikle vertebral kolon (%34) ve uzun tubuler kemiklerde (%30) izlenmektedir(1,3). EL ve ayaktaki küçük kemikler, mandibula, maksilla, pelvis ve kotları tutulumu ise nadir lokalizasyon olarak bildirilmektedir(2,9,15). Osteoblastomada multifokal tutulumlarda olabilmektedir. Multifokal tutulumlar genellikle monostatik olmakla birlikte nadiren poliostatikte olabilir. Poliostatik tutulumlarda küçük odağın gözden kaçabilmesinden dolayı cerrahi tedavisi zordur(12).

Hareket kısıtlılığı ve ağrı en sık görülen ana şikayetlerdir(6). Ağrı standart bir patern izlemez ve salisilatlara cevap vermez. Nöral ark tutulumlarında spinal basıya bağlı olarak ilerleyici omurilik belirtileri oluşabilir(3). Uzun ekstremitedeki lezyonlar doku atrofisine ve topallamaya neden olabilir(6,14). Bizim olgularımızda da bu klinik tabloya uygun olarak ağrı ve şişlik şikayetleriyle bize başvurmuşlardır (Şekil 1 , Şekil 2 ).

Lezyonların radyolojik özellikleri ayırıcı değildir. Buna rağmen genellikle düzgün sınırlı, yuvarlak, radyolüsent ve ekspansil görünümdedirler. Bazende irregüler, yer yer radyodens lezyonlar şeklinde de izlenebilir. Radyografik olarak izlenemeyen lezyonların belirlenmesinde sintigrafi büyük oranda yardımcı olur(4,11). Bizim olgularımızda radyografik olarak lezyonlar belirlenmiş ve multifokal tutulumun olup olmadığının değerlendirilmesi amacıyla sintigrafik çalışma yapılmıştır. Sonuçta tüm olgularımızın monofokal lezyonlar olduğu saptanmıştır. Tüm olgularımızın radyolojisinde lezyonlar düzgün sınırlı, radyolüsent ve ekspansil olarak izlenmiştir.

Küçük kemiklerde genellikle tercih edilen tedavi yöntemi intralezyoner küretaj olmakla beraber Osteoblastoma'da nüks riski olması seçkin tedavi olarak en-blok geniş rezeksiyonu gerekli kılmaktadır(5,8,12). Bu şekilde tam kür (tedavi) elde edilir. Biz olgularımızdan birine (II. metakarp tutulumu olan olgu) en-blok geniş rezeksiyon, diğerlerine uygun rekonstrüksiyon sağlanabilmesi için marginal eksizyon uyguladık.

Rekkürens oranı bir çok seride farklı bildirilmektedir. Tüm seriler gözönüne alındığında ortalama rekkürens oranı yaklaşık %5'dir(1,5,12,15). Bizim olgularımızın ortalama 28 aylık izleme süresinde rekürrens izlenmemiştir. Sonuç olarak biz kliniğimizde benign osteoblastoma olgularında anatomik yapılar rekonstrüksiyon için uygunsa geniş rezeksiyon ve greftleme tedavi prensibini öneriyoruz.

Referanslar

1. Akbarina, B.A., and Roholamini, S.A.: Scoliosis caused by benign osteoblastoma of the thoracic or lumbar spine. J. Bone Joint Surg. (Am), 4: 265-270, 1968.

2. Chaise, F., and Witvoet, J.: Benign osteoblastoma ot the hand. A case report and review of the literature. Sem. Hop. Paris, 60: 49-51 , 1984.

3. Denis, F., and Armstrong, G.W.: Scoliognic osteoblastoma of the posterior end of the rib.A case report. Spine, 9: 74-76, 1984.

4. Flatherty, R.A., Pugh, D.G., and Dockerty, M.B.: Osteoid osteoma. Am. J. Roentgenol. Radium Ther. Nucl. Med., 76: 1041-1051, 1956.

5. Francis, D.R.: A rare case of digital benign ostaoblastoma. J. Am. Podiart. Assoc., 70: 358-360,1980.

6. Goldman, R.L.: The periosteal counterpart of benign osteoblastoma. Am. J. Clin. Pathol., 56: 73-78, 1971.

7.. Grasshoff, H.: Benign osteoblastoma of the metacarpal bone. Beitr. Orthop. Traumatol., 29: 388-391 , 1982.

8. Jaffle, H. L., and Mayer, L.: An osteoblastic osteoid tissue-forming tumor of a metacarpal bone. Arch. Surg., 24: 550-564, 1932.

9. Kent, J.N., Castro, H.F., and Girotti, W.R.: Benign osteoblastoma of te maxilla. A case report and review of the literature. Ora Surg., 27: 209-219, 1969.

10. Lepage, J., Rigault, P., Nezelof, C., et al.: Benign osteoblastoma in children. Apropos of 8 cases, 4 with spinal localization. Rev. Chir. Orthop., 70: 117-127, 1984.

11. McLeod, R.A., Dahlin, D.C., and Beabout, J. W.: The spectrum of osteoblastoma. Am. J. Roentgenol. Radium Ther. Nucl. Med., 126: 321-335, 1976.

12. Mosher, J.F., and Peckham, A.C.: Osteoblastoma of the metacarpal: A case report. J. and Surg., 3: 358-360, 1978.

13. Schaljowicz, F., and Lemos, C.: Osteoid osteoma and osteoblastoma. Closely related entities of osteoblastic derivation. Acta Orthop. Scand., 41: 272-291 , 1970.

14. Tulloh, H.P., and Harry, D.: Osteoblastoma in a rib in childhood. Clin. Radiol., 20: 337338, 1969.

15. Yllanes, H., and Compere, E. L.: Benign osteoblastoma. A rare tumor involving the humerus of a 5 year old boy. Clin? orthop., 42: 147-150, 1965.