XV. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRE KÄ°TABI

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 12: TÃœMÖRLER

<< | Ýçindekiler | >>

EKSTREMİTENİN YUMUŞAK DOKU MALİNG TÜMÖRLERİ

Yumuşak doku sarkomları bağ dokusu ve periferik sinirlerin, çoğu mezankimal kökenli biyolojik ve klinik özellikleri ve tedavileri benzer olan bir grup tümördür. Yaklaşık %50'si ekstremitelerde görülüp basit eksizyonlar ile %80 - 100 lokal nüks yaparlar( 1 ).

Materyal ve Metod

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim dalında 1986 ile 1994 yılları arasında toplam 79 adet ekstremitenin yumuşak doku sarkomu tanısı ve tedavisi yapılmıştır. Hastaların 27'si (%34.2) bayan, 52'si (%65.8) erkek ve ortalama yaşları 37'dir (5 ile 68 arası). En sık başvuru şikayeti olarak şişlik ve ağrı bulunmuştur. Bunların dışında kızarıklık, hareket kısıtlılığı, nekroz ve patolojik kırık ile başvuran hastalar da olmuştur. Olgularda ameliyat öncesi olarak yumuşak doku sarkomları için American Joint Committee on Cancer evrelendirme sistemi kullanılmıştır. Buna göre evre I'de 33 (%41.8) hasta, evre II'de 30 (%38.0), evre III'de 10 (%12.7) ve evre IV'de 6 (%7.6) olgu bulunmaktadır. Histopatolojik olarak en sık sinovyal sarkom (22 olgu (%27.8) ve bunu takiben rabdomyosarkom ve malign fibröz histiositom (11'er olgu [%13.9]) görülmüştür. Bu tümörlerde en sık lokalizasyon olarak diz, diz çevresi ve uyluk saptanmıştır (27 olguda [%34.2]). Toplam 73 5%92.4) hastaya cerrahi girişim, 68 (%86.1 ) hastaya kemoterapi, 52 (%65.8) hastaya ise radyoterapi uygulanmıştır. 30 5%38.0) hastaya marjinal eksizyon, 18'ine (%22.8) geniş rEleksiyon, 22'sine (%27.8) çeşitli seviyelerden amputasyon, 2'sine (%2.5) subtotal eksizyon ve 1 (%1.3) hastaya hipertermik pertüzyon uygulanmıştır.

Sonuçlar

Cerrahi tedavi uygulanan 73 hastanın ortalama 34 aylık (2:,104 ay arası) takiplerinde 12 (%16.4) lokal nüks ve 6 5%8.2) uzak metastaz saptanmıştır. Nüks görülen hastalarda geniş rezeksiyon veya amputasyon yanında kemoterapi ve/veya redyoterapi uygulanmıştır. 6 olguda (%8.2) cilt greft veya flebinde nekroz ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar olmuş, 6 hasta (%8.2) ise izleme süreleri içinde ölmüşlerdir.

Tartışma

Yumuşak doku sarkomları tüm malign tümörlerin erişkinlerde %1'ini, 15 yaşından küçük adolesanlarda ise %7'sini oluşturur. Her iki cinsi eşit tutar. Etyolojisi bilinmemektedir. Ağrısız kitle en sık semptomdur. Ateş, kilo kaybı, ağrı, halsizlik nadiren rastlanan belirtilerdir. Fibrosarkomlarda sıklıkla hipoglisemi olur(2).

Radyolojik olarak teşhiste bilgisayarlı tomografi, magnetik rezonans ve selektif anjiografi, metastaz taramalarında ise akciğer tomografisi kullanılır. Histopatolojik tanı amaçlı biyopsi için küçük tümörlerde total eksizyon, büyüklerde insizyonel biyopsi önerilir(3). Evrelendirme ve sınıflandırmada American Joint Committee on Cancer (AJCC), Musculoskeletal Tumor Society (MSTS) ve TNM sistemleri kullanılmaktadır(4).

Asıl tedavi cerrahidir(5). Patolojik kırık, enfeksiyon, iskelet immaturitesi, aşırı yumuşak doku ve kemik tutulumu bulunan olgular dışında ekstremite koruyucu girişimler ve radyoterapi önerilmektedir. Ameliyat öncesi radyoterapi kitleyi küçültmek amaçlı olarak kullanılabilir. Ancak ameliyat öncesi veya ameliyat sonrası radyoterapinin 5 yıllık yaşam üzerinde etkisinin olmadığı gösterilmiştir (6). Radikal cerrahiyi takiben uygulanan adjuvan kemoterapi 5 yıllık yaşamı %46'dan %71'e çıkartmak-tadır. Multipl metastazlı hastalarda aynı etki söz konusu değildir(7) Şekil 1 , Şekil 2 , Şekil 3 , Şekil 4 .

Yumuşak doku sarkomlarında 5 yıllık yaşam ortalama %50 kadardır. Ekstremitenin yumuşak doku sarkomları nisbeten daha iyi prognoza sahiptirler. En sık metastaz akciğere olmaktadır. Lokal relapslar en sık hastalığın ilk yıllarında görüldüğü için ilk 2 yıl 3 ayda bir daha sonra 6 ayda bir konvansiyonel röntgen ve BT ile takip gerekmektedir. Lokal relapslar agresif cerrahi eksizyon ve adjuvan kemoterapi ve radyoterapi ile tedavi edilmelidir(8). Son yıllarda uygulanan metastazektomi + kemoterapi ile 5 yıllık yaşam %21-35'e çıkmıştır(9).

Referanslar

1. Boring C C, Squires T S, Tong T, Cancer statistics, 1994. CA Cancer J. Clin. 1994, 44: 7-26.

2. Stout A P (ed), Tumors of te soft tissues. Washington, DC, Armed Forces Institute of Pathology, 1993, vol 2.

3. Sim F H, Frassica F J, Frassica D A, Soft tissue tumors: diagnosis, evaluation, and management. J. Am. Acad. Orthop. Surg. 1994, 2: 202-211.

4. Bearhs O h, Hensen D E, Huter R U P (eds), manual for staging of cancers 4th edt. Philadelphia, PA, JB Lippincott, 1992.

5. Enneking W F (ed): Musculoskeletal tumor surgery. New York, NY, Churchill Livingistone, 1983.

6. Sondak V K, Leonard J A, Robertson J M, Limb sparing surgery for extremity soft tissue sarcomas. Surg. Oncol. Clin. North Am. 1993, 2: 657-671 .

7. Elias A, Rynan L, Sulkes A, Response to mesna, doxorubicin, ifosfamid, and dacarbazin in 108 patients with metastatic or unresectable sarcoma and no prior chemotherapy. J. Clin. Oncol. 1989; 7: 12081216.

8. Korakousis C P, Perez R P, Soft tissue sarcomas in adults. CA Cancer J. Clin. 1994; 44: 200-210.

9. Lawrence W Jr, Danegan W L, Natarajan N, Adult soft tissue sarcomas: A pattern of rare survey of the American College of Surgeons. Ann Surg, 1987; 205: 349-359.