XV. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRE KÄ°TABI

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 12: TÃœMÖRLER

<< | Ýçindekiler | >>

KONDROSARKOM

Kondrosarkomun gerçek orijini bilinmemektedir. Fakat prolifere olan doku kıkırdak olduğu için bu isim verilmiştir(5). Osteosarkoma oranla yarı sıklıkta görülür. Belli başlı tipleri primer, sekonder, dediferansiye, clear cell, periostal ve mezenşimal kondrosarkomdur(1,5).

Sıklıkla yavaş büyür. Metastaz diğer sarkomlara göre daha az oranda oluşur ve daha çok geç dönemde görülür. Sekonder kondrosarkomlar osteokondrom veya enkondrom zemininde oluşur. Kondrosarkom zemininde daha yükek grade'li sarkomlar oluşması dediferansiye kondrosarkom olarak adlandırılır. Kondrosarkomlar osteosarkom, fibrosarkom veya MFH'a dediferansiye olabilirler. "Dediferansiasyon" deyimi bazı otörlerce uygun bulunmamaktadır. Bu otörler dediferansiye kondrosarkom yerine mezenşimal komponenti olan kondrosarkom deyimini yeğlerler(4). Erkeklerde görülme sıklığı bayanlara oranla biraz fazladır. Yüzde 60 olgu 4060'lı yaşlarda görülür. Lokalizasyon olguların 2/3'ünde gövde, proksimal humerus ve proksimal femurdur.

Çalışmada 1980-1996 yılları arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı'na başvuran 51 olgu değerlendirilmiştir.

Gereç ve Yöntem

Ana Bilim Dalımız Tümör Seksiyonu arşivleri gözden geçirilmiş ve 1980-1996 yılları arasında 51 olgunun başvurduğu görülmüştür. Veriler hazırlanan değerlendirme formuna işlenmiştir. İzlenmesi yeterli olmayan olgulara çağrı mektubu gönderilmiş ve gelen olgular yeniden incelenmiştir. Olguların sağkalım süreleri KaplanMeier istatistik yöntemiyle değerlendirilerek overall survival saptanmıştır.

Sonuçlar

Elli bir olgunun 27'sinin erkek, 24'ünün bayan olduğu görüldü. En genç olgu 9, en yaşlısı 80 olup ortalama yaş 47 idi. Olguların başvuru sırasında 20'sinin stage (evre) I, 24'ünün stage II ve 7'sinin stage III olduğu görüldü.

Yerleşim (Lokalizasyon) 13 olguda femur proksimal, 7'sinde humerus proksimal, 7'sinde iliak kanat, 4'ünde femur distal, 2'sinde yumuşak doku ve birer olguda kalkaneus, femur diafizi, pubis, tüm humerus, talus, radius, proksimal ulna ve sternum şeklindeydi. Bir olguda ise başlangıçta multiple kemik tutuluşu vardı.

Histolojik tanı 40 olguda kondrosarkom, 5 olguda dediferansiye kondrosarkom, 2 olguda clear cell kondrosarkom, 2 olguda mezenşimal ve birer olguda parosteal ve ekstraskletal kondrosarkom şeklindeydi.

Lezyonların en büyük çapı 2 cm'den 30 cm"ye değişiyordu ve mean 15 cm olarak bulundu. Yüzde 80 olgunun sarkomlar için kritik değer kabul edilen 7 cm'den büyük olduğu görüldü.

Olguların 23'üne ekstremite kurtarıcı ameliyat, 10'una amputasyon, 13 olguya radyoterapi ve/veya kemoterapi uygulandığı; 5 olgunun önerilen ameliyatı kabul etmediği görüldü.

Ameliyat edilen 33 olgunun 6'sında rekürrens görüldü. 19 olgunun önerilen ameliyat veya radyokemoterapiyi kabul etmeyerek ya da konsültasyon amacıyla başvuru nedeniyle tedavilerini başka merkezlerde yaptırmaya karar verdiği saptandı. Kliniğimizde ameliyat edilen 33 Olunun 7'si dışında tüm olguların yeterli izleme sürelerinin olduğu görüldü ve bu olgular sağ kalım süreleri yönünden incelendi. Takip süresi 1 hafta ile 6 yıl arasında değişmekteydi, ortalama takip süresi 16 aydı. Takip edilen olguların 12'sinin 3 ay ile 2 yıl arasında (mean 1 yıl) kaybedildiği; 10'unun 15 ay - 6 yıl (mean 2,5 yıl) hastalıksız olarak yaşamaya devam ettiği ve 2 olgunun da ameliyat sonrası 2'nci ay içinde başka nedenlerle kaybedildiği görüldü. 14 aylık yaşama süresinin %50,2 yıllık yaşama süresinin ise %36 olduğu görüldü.

Tartışma

Olgularımızın yaş, lokalizasyon, cinsiyet dağılım özelliklerinin beklenen değerlerde olduğu görüldü. Tümör büyüklüğü ve hastanın genel durumunun ameliyata elverişli olmadığı durumlar dışında tüm olgulara ilke olarak cerrahi uygulanması da kondrosarkomun kabul gören tedavi sistemi ile uyum içinde olduğumuzu göstermektedir.

Olgular incelendiğinde önerilen tedaviyi kabul etmeyen olguların tamamının ameliyat yapılamaması nedeniyle palyatif radyo-kemoterapi önerilen olgular veya amputasyon önerilen olgular olduğu görüldü. Rekürrens ortaya çıkan 7 olgu incelendiğinde bunların 6'sının fakültemizde manyetik rezonansın kurulduğu 1992 yılından öncesine ait olgular olduğu görüldü. Olgularımızın 1980-1991 ile 19911996 yılları arasındaki sayısı sırasıyla 24 ve 16'dır. Kondrosarkomun rekkürensinin geç dönemlerde ortaya çıktığı gözönünde bulundurulsa bile, 1990 öncesi olguların büyük bir bölümüne amputasyon uygulanması nedeniyle manyetik rezonansın kullanıma girmesi ve cerrahi deneyimin gelişmesi ile rekürens oranının düşeceği kanısındayız.

Diğer sarkomlarda olduğu gibi olguların başvuruda gecikmeleri nedeniyle büyük tümörlerle başvurmaları sağlık ve eğitim sistemimizdeki aksaklıklara , bağlandı. Bjornsson 5 yıllık yaşamayı (surveyi) %77 olarak bildirmiştir(5). Serimizde 2 yıllık yaşama oranı %36'dır. Nedeninin olguların geç olarak büyük tümör kitleleri ile başvurmasına bağlamaktayız. Değerlendirmeye uygun olan olgu sayısının 26 olması nedeniyle histolojik tip ve 1 prognoz arasında ilişki kurulamamıştır.

Sonuç olarak kondrosarkom temel tedavisi cerrahi olan bir tümördür. Sağlık ve eğitim sistemimizdeki aksaklıklar giderilmediği sürece olguların erken dönemde ve küçük tümörlerle başvurmasını sağlamak mümkün değildir. Hastane ve hekimler arasındaki yazışma geleneğinin olmaması olgularımızın önemli bir bölümünün izlenmesini olanaksız kılmaktadır. İskelet sistemi tümörleri cerrahisinde çağdaş teknik ve olanakların yakalandığı ülkemizde sonuçlarımızın uluslararası düzeyde itibar görebilmesi için söz konusu aksaklıkların mutlaka giderilmesi gerekmektedir.

Referanslar

1. Casadei R, Ricci M, Ruggieri P, Biagini R, Benassi S, Piccci P, Campanacci M: Chondrosarcoma of the soff tissues, J Bone Joint Surg 73-B: 162-8, 1991.

2. Campanacci M: Bone and Soff Tissue Tumors New-York, Springer- Verlag, 1990.

3. Shapeero LG, Vanel D, Couanet D, Contesso G, Ackerman LV: Extraskeletal mesenchymal chondrosarcoma, Radiology 186: 819-826, 1993.

4. Sissons HA, Matien JA, Lewis MM: Dedifferentiated chondrosarcoma, J Bone Joint Surg 73-A 294-300, 1991.

5. Unni KK: Dahlin's Bone Tumors 5th edition, Lippincott-Raven, 1996:71-117.