XV. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRE KÄ°TABI

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 12: TÃœMÖRLER

<< | Ýçindekiler | >>

KEMİK VE YUMUŞAK DOKU TÜMÖRLERİNDE İNCE İĞNE ASPİRASYONU (FNA) YÖNTEMİ İLE BİOPSİ

Ocak 1994 - Aralık 1996 tarihleri arasındaki iki yıllık dönemde 67 yumuşak doku ve kemik tümörüne FNA (Fine needle aspiration + İnce iğne aspirasyonu) yöntemi ile biopsi uygulandı. Tüm olgular gözönüne alındığında yöntemin başarısı %86.5 olarak belirlendi. Bu çalışmadaki tüm tanılar true-cut, jamshidi veya açık biopsi gibi diğer yöntemlerle doğrulanmıştır. Yöntem bening, malign tümör ayırımında ve özellikle cerrah, patolog, radyolog işbirliğinde tanısal olarak tatminkar sonuçlar vermiştir. Ayrıca metastatik ve nüks olgularda pratik bir uygulama olarak gereksiz cerrahi girişimleri önlemektedir.

Kemik ve yumuşak dokularda ince iğne aspirasyonu (FNA) ile biopsi yöntemi bu konudaki değişik düşünceler nedeniyle ortopedistler arasında henüz tam bir kabul görmüş değildir. Bazı tümör tiplerinde tanıda güçlükler, materyalin azlığı gibi faktörler ileri sürülmektedir. Buna karşılık hızlı bir tedavi öncesi tanı koyabilme olasılığı, işlemin basit ve ucuz oluşu, komplikasyon riskinin minimal oluşu bu konuya ilgiyi giderek arttırmaktadır. En sık FNA endikasyonları nüks şüphesi ve metastatik tümörlerdir. Buna karşılık bu yöntemi kliniğimizde standardize etmek amacıyla yumuşak doku komponenti olan tüm kemik ve yumuşak doku tümörlerinde true-cut ve Jamshidi biopsi yöntemleri eşliğinde FNA uygulanmıştır. Bu çalışmamızda amacımız FNA yönteminin Kemik ve yumuşak doku tümörlerinde sitodiagnostik öneminin belirlenmesidir.

Materyal Metod

Tüm aspirasyonlar bu konuda eğitim görmüş aynı patolog tarafından yapılmıştır. Klinik bir radyolojik bulgular değerlendirilerek, aspirasyon yeri ve derinliği gelecekteki olası kesi yeri göz önüne alınacak şekilde ortopedik cerrah tarafından işaretlenir. İşlem sırasında lokal anestezi kullanılmaz. 23 veya 26 numaralı iğneler 10 ml'lik disposable enjektörle; Cameco enjektör tutucusu kullanılarak aspirasyon yapılır. Her aspirattan olabildiğince çok yayma hazırlanır. Bazı yaymalar kurutulduktan sonra May-Grünvald-Giemsa ile boyandı, diğerleri ise %95'lik alkol ile fikse edilerek Papanicolaou ve immünosito kimyasal boyalar için ayrılır. Mikroskopik incelemeler aynı patolog tarafından yapıldı. Derin dokularda yerleşimli tümörlerde ise ultrason veya nadiren Bilgisayarlı Tomografi eşliğinde aynı işlem uyguladı. Serimizde 35 bayan, 32 erkek hasta vardı. Olgularımız; 60 tanesi yumuşak doku, 7 tanesi kemik olmak üzere primer, sekonder ve metastatik tümörlerdi. 40 Olunun sonucu malign, 27 olgunun sonucu benign olarak belirlendi: Dört olgu sitolojik olarak şüpheli, 5 olgu ise yetersiz materyal olarak belirlendi. Tanı olarak; kemik tümörlerinde 3 Ewing sarkomu, 1 osteosarkom ve 3 metastaz saptandı. Yumuşak doku tümörlernde ise 11 lipom, 2 liposarkom, 3 MFH, 1 BFH, 3 olguda malign mezenşimal tümör, 1 fibrosarkom, 3 fibrom, 2 rabdomyosarkom (biri nüks), 2 leiomyosarkom, 2 schwannom (biri nüks), 5 metastaz, 2 enfeksiyon, 1 miksom, 2 desmoid tümör ve diğer epidermoid ca, gangion, fasütis, Baker kisti, villöz synovitis gibi çeşitli tümörlere rastlamak mümkündü. Ayrıca 5 olguda yetersiz materyal ve 2 Oluda normal kas dokusuna rastlandı. FNA yöntemi uygulanırken cerrah mutlaka patologa eşlik etti ve radyolojinin olgu hakkında fikri alındı. Olguların büyük kısmında yöntemin standardize edilmesi için diğer biopsi yöntemleri uygulandı.

Tartışma

Yumuşak doku tümörleri histogenetik olarak benzedikleri dokuya göre sınıflandırılırlar ve genel başlık olarak da benign ve malign olmak üzere ikiye ayrılırlar. Bening, malign lezyonların ayırımı zor olabilir. Malign potansiyele karar vermerün zor olduğu veya benign neoplastik, nonneoplastik olup bening klinik gidiş göstermekle birlikte morfolojik olarak malign görüntü veren yanıltıcı durumlar olabilir. Yumuşak doku malign tümörlerinde; değişik sahalarda çeşitli görüntüler olabilmesi ve değişik tümörler mortolojik karakterlerde karışıklıklar nedeniyle ciddi tanısal sorunlar olabilmektedir. Yumuşak doku tümörlerinde kesin tanı için yeterli doku örneği ve bilinen diğer çalışma yöntemlerine ihtiyaç vardır(1,2).

Biz bu seride kemik ve yumuşak doku tümörlerinde FNA yöntemi ile %86.5 gibi yüksek bir oranda başarılı sonuç aldık. Birçok olguda malign tümörlerin subgrup tanıları da bilinen klasik yöntemlerle konuldu. Bu yöntemin uygulanışında ortopedist, patolog ve radyoloğun birlikte çalışması gerekliliği bir kez daha saptanmıştır. MGG ve Papanicolaou boyaları ile yumuşak doku tümörlerinin mezenşimal natürleri ve sellüler özellikleri saptanmışsa da, subgrup tayinleri için immünokimyasal boyamalar yardımcı olmuştur. Yine de FNA yönteminde en küçük bir şüphede diğer yöntemlere geçmekte yarar vardır.

Referanslar

1. Enzinger FM, Weiss SW. Soft Tissue Tumors. St. Louis: Mosby, 1995.

2. Nguyen GK. What is the value of fine needle aspiration biopsy in the cytodiagnosis of soft tissue tumors? Diagn Cytopatho 1988; 4: 352-355.

3. Fletcher CDM, Young AE. Fine needle aspiration cytology of soft tissue tumors. Br J Surg. 1987; 74: 965.

4. Bennert KW, Abdul-Karim FW. Fine needle aspiration cytology vs. needle core biopsy of soft tissue tumors. A comparison. Acta Cytol 1994; 38: 381-384.

5. Wilen H, Akerman M, Carlen B. Fine needle aspiration (FNA) in the diagnosis of soft tissue tumors; a review of 22 years exprience. Cytopathology, 1995; 6: 236-247.

6. Barth RJ, Merino MJ, Solomon D, Yang JC, Baker AR. A prospective study of the value of core needle biopsy and fine needle aspiration in the diagnosis of soft tissue masses. Surgery. 1992; 12: 536-543.

7. Layfield LJ, Anders KH, Glasgow BJ, Mirra JM. Gine needle aspiration of primary soft tissue lesions. Arch Pathol Lab Med. 1986; 1 10: 420-424.

8. Miralles TG, Gosalbes F, Menendez P, et al. Fine needle aspiration cytology of softtissue lesions. Acta Cytol. 1986; 30: 671678.

9. Kissin MW, Fisher C, Webb AJ, Westbury G. Value of fine needle aspiration cytology in the diagnosis of soft tissue tumors: a preliminary study on the excised specimen. Br J Surg. 1987; 479-480.

10. Nordgren H, Akerman M. Electron microscopy of fine needle aspiration biopsy from soft tissue tumors. Acta Cytol. 1982; 26: 179-188.

11. Akerman M, Rydholm A. Aspiration acytology of intramuscular myxoma. Acomperative clinical and histologic study of ten cases. Acta Cytol. 1982; 27: 505-510.

12. Akerman M, Rydholm A. Aspiration cytology of lipomatous tumors. A 10-year experience at an orthopedic oncology center. Diagn Cytopathol. 1987; 3: 295-302.

13. Pettinato G, Swanson PE, Insabato L, De chiara A, Wick MR. Undifferentiated small round-cell tumors of childhood: The immunocytochemical demonstration of myogenic differentiation in fine needle aspirates. Diagn Cytopathol. 1989; 5: 194-199.

14. Gonzales-Campora R, Otal-Salaverri C, Hevia-Vasques A, et al. Fine needle aspiration in myxoid tumors of soft tissues. Acta Cytol. 1990; 34: 179-191 .

15. Shabb N, Sneige N, Fanning CV, Dekmezian R. Gine needle aspiration cytology of alveolar soft-part sarcoma. Diagn Cytopathol, 1991 ; 7: 293-298.

16. Maruyama R, Nakano M, Yamashita S, et al. Fine needle aspiration cytology of clear cell sarcoma. Report of a case with immunocytochemical and ultrastructural studies. Acta Cytol. 1992; 36: 905-917.

18. Raab SS, Silverman JF, McLeod DL, Benning TL, Geisinger KR. Fine needle aspiration of fibromatosis. Acta Cytol. 1993; 37: 323-328.

19. Silverman JF, Joshi VV. FNA biopsy of small round cell tumors of childhood: Cytomorphologic features and the role of ancillary studies. Diagn Cytopathol. 1994; 10: 244-255.

20. Akerman M, Willen H, Carlen B, Mandalh N, Mertens F. Fine needle aspiration (FNA) of synovial sarcoma: a comperative histological-cytological study of 15 cases, including immunocytochemical, electron microscopic and cytogenetic examination and DNA-ploidy analysis. Cytıpathology. 1996; 7: 187-200.

21. Costa MJ, Canpman SC, Davis RL, Howell LP. Fine needle aspiration cytology of sarcoma: Retrospective review of diagnostic utility and specivity. Diagn Cytopathol. 1996; 15: 23-32.