XV. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRE KÄ°TABI

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 14: ARAÅžTIRMALAR

<< | Ýçindekiler | >>

KLİNİĞİMİZDE AMELİYAT EDİLEN HASTALARDA HEPATİT B İNSİDANSI

Hepatit B Virüs enfeksiyonu nedeniyle her yıl dünyada yaklaşık 1.5 milyon insan hayatını kaybetmektedir. Hepatit B Virüs'ü dünyanın en önemli, aşı ile önlenebilir enfeksiyonudur. Dünya Sağlık Örgütü'nü (WHO) verilerine göre; 2 milyar insan Hepatit B Virüs enfeksiyonu geçirmiş ve yaklaşık 350 milyon insan kronik taşıyıcı durumundadır(1,3).

Çalışmamızın amacı, ülkemiz için önemli bir halk hastalığı olarak nitelendirilen Viral B hepatitinin kliniğimizde cerrahi olarak tedavi edilen hastalardaki insidansını ortaya koymak ve cerrahi personelin Hepatit B Virüsünden konuma yöntemleri gözden geçirilmelidir. Viral hepatit etkenlerinden Hepatit B akut enfeksiyon tablolarına neden olabilmenin ötesinde, yüksek oranlarda kronikleşmeye ve dahası, siroz ve hepatosellüler kansere kadar ilerleyen ciddi tablolara yol açabilmektedir(4).

Bulaştıklarında parenteral yolun önemli olduğu göz önüne alındığında, kan yolu ile bulaşan enfeksiyon hastalıklarına yakalanma riski normal populasyona göre daha fazla olan sağlık personeli, Hepatit B için risk grubu olarak kabul edilmektedir (5).

Materyal ve Metod

Bu çalışma ANH 3. Ortopedi ve Travmatoloji kliniğinde Ocak 1993 ile Ekim 1996 arasında ameliyat edilen 14 yaşından büyük 1552 hasta dahil edildi.

Kliniğimizde tüm hastalar ameliyat öncesi olarak HBsAg ve Anti HIV, Elisa yöntemi ile tetkik edildi. Tetkikin sonuçlanması bir günü bulduğundan poliklinikten ("outpatient") ayaktan ve acil olarak ameliyat edilen hastalar çalışma grubuna dahil edilmediler.

Herhangi bir nedenle iki veya daha fazla ameliyat edilen hastalarda her ameliyat öncesinde aynı testler uygulandı.

Tüm HBsAg pozitif olan hastalar geçirilmiş hepatit öyküsü olup olmadığı konusunda tekrar, dikkatle sorgulandı.

Hbs Ag pozitif ve karaciğer transaminazları yüksek olan hastalar, Enfeksiyon Hastalıkları Kliniğince konsülte edilerek; diğer hepatit markerleri ile birlikte ameliyatın yapılmaması açısından değerlendirildi. 1552 hastada Anti HIV pozitifliği tespit edilmedi.

Sonuçlar

Çalışmaya 1552 hasta dahil edildi. Hastalardan 637'si bayan (%41.04), 915'i erkekti (%58.96). Çalışmaya alınan yaş ortalaması 43'dü (14-108). Elisa yöntemi üe yapılan çalışma sonucunda 1552 hastanın 94'ünde (%6.05) HBsAg pozitif olarak tespit edildi. HBsAg pozitif olan hastaların 56'sı erkek (%59.57), 38'i bayandı (%40.43) HBsAg pozitif olan 94 hastanın 89'u (%94.68) geçirilmiş hepatit öyküsü vermedi.

Yeniden ameliyat edilen hasta grubunda ilk ameliyat öncesinde HBsAg negatif olan 72 hastadan 4'ünde ikinci ameliyat öncesinde HBsAg pozitifleştiği tespit edildi. 72 hastanın 43'ünde ilk ameliyatlarında kan ve kan ürünleri kullanıldığı saptandı. İlk ameliyatlarında HBsAg negatif olup, ikinci ameliyat öncesi HBsAg pozitifleşen hastaların 4'ünede kan ve kan ürünleri kullanıldığı tespit edildi.

Klinikte çalışan tüm sağlık personelinden HBsAg arandı ve hiç kimsede HBsAg taşıyıcılığı saptanmadı.

Tartışma

Hepatit B virus enfeksiyonu, sağlık personeli için risk oluşturan enfeksiyonların başında gelmektedir. 1970'li yıllarda serolojik testlerin kullanılmasıyla sağlık personelinde HBV enfeksiyonu prevalansının genel nüfusa göre 3-5 kat daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sağlık personelindeki HBV risk oranı, toplumdaki HBV taşıyıcı oranı ile ilişkili olmaktadır(6).

Biz çalışmamızda cerrah için yüksek risk oluşturan ortopedik hastalardaki taşıyıcılık oranını bulmaya amaçladık. Elde ettiğimiz %6,05 HBsAg pozitiflik insidansı Türkiye'de yapılan çalışmalar sonucunda sağlıklı bireylerdeki HBsAg taşıyıcılığı oranı ile uyumlu çıkmıştır.

Daha önce yapılan çalışmalarda ülkemiz nüfusundaki HBsAg pozitifliği %410 arasında bildirilmiştir. Sağlık personelinde bu konuda yapılan çalışmalarda %1,97-8,6 oranında HBsAg pozitifliği saptanmıştır. Çalışmaların çoğunda sağlık personelinde 1,5-2 kat gibi daha yüksek bir oran saptanmıştır(7).

Sağlık personeli arasında en yüksek risk grubunu cerrahlar, yoğun bakım ünitesi çalışanları ve cerrahi hemşireleri oluşturmaktadır(8).

Cerrahi işlemler sürecinde kaza sonucu iğne batması riski her cerrah için ameliyat başına 1,28 olduğu hesaplânmıştır. Cerrahlarda görülen HBV enfeksiyonlarının başlıca bulaşma yolu bu iğne ve delici, kesici alet yaralanmalarıdır. Hastalarda rastlanan bu yüksek görülme oranı tüm cerrahi personelin immünizasyonunu zorunlu kılmaktadır. Yine iğne batmalarında kontakt yaralanmayı %70 oranında azalttığı saptanan çift eldiven kullanımı bu kazalara karşı kullanılabilecek ucuz ve etkin bir koruma yöntemidir. Reoperasyon hastalarında saptadığımı yüksek insidans özellikle bu hastalarında HBV enfeksiyonları konusunda dikkatli olunması gerektiğini düşündürmektedir(6,9).

Referanslar

1. Maynard JE, Kane MA, Hadler SC. Global control of hepatitis B through vaccination: role of hepatitis B vaccine in the Expanded Programme on Immunization. Rev ınfect Dis 11 (S3); 574-78, 1989.

2. Fagan EA. Hepatitis B: teh disease and its consequences. In: Kane, M, Holleran C, Andre F (eds). Preceedings of the European Conference on Hepatitis B as an Occupational Hazard. London: Gower Medical Publishing, 1-4, 1991.

3. Kane M. Woldwide policies on hepatitis B. In: Haliauer J, Kane M, McCloy E (eds). Proceedings of the intemational congress on hepatitis B as an occupational hazard, 10-12 March 1993, Vienna, London VHPB-Medical Imprint, 16-17, 1993.

4. Beaslay RP, Hwang LY, Lin CS. Hepataceluler carsinoma and hepatitis B virus: a prospectives study of 22707 men in Taiwan. Lancet 2:1 129, 1981.

5. Gözdaşoğlu R, Doğalp K, Kutluay T. Hastane personelinde HBsAg ve Ab oranı. T KI Tıp Bil Araş Dergisi, 1:71-76, 1983.

6. Hadler SC. Hepatitis B virus infection and health care workers. Vaccine, Supplenmet, 8:24-25, 1990.

7. Balık İ. Hepatit B Epidemiyolojisi. In: Kılıçturgay K (ed). Viral hepatiti'94, ikinci baskı, İstanbul, Nobel Tıp Kitapevi, 91-101, 1994.

8. Di Nardo V, Bonoventure M. E, Chiaretti B, et al. low risk of HCV infection in health care workers. Infecçtion. 22: 115-1117, 1994.

9. Kane M. The epidemiology and control of hepatitis B as an occupational hazard health professions. In: Kane M, Holleran C, Andre F (eds). London, Gower Medical Publishing. 1991: 10-15.