XV. MÄ°LLÄ° TÃœRK ORTOPEDÄ° VE TRAVMATOLOJÄ° KONGRE KÄ°TABI

ABSTRAKTLAR, BÖLÜM 3: Diz- Tibia Kırıkları

<< | Ýçindekiler | >>

PATELLA KIRIKLARINDA CERRAHİ TEDAVİ SONUÇLARIMIZ

Patellanın fonksiyonları; kuadriseps tendonunun mekanik özelliklerine katkıda bulunmak, femur eklem yüzeyinin beslenmesine yardımcı olmak, femur kondillerini ve diz eklemini yaralanmadan korumak şeklindedir(7).

Patella kırıklarının tedavisi diz fonksiyonlarının kırık sonrası dönemde kısıtlanmaması için önemlidir. Erken yapılan stabil cerrahi girişim ve erken hareket başlanması diz fonksiyonlarını olumlu yönde etkileyecektir.

Patella kırıklarının cerrahi tedavisi, Pauwells tarafından 1950'li yılların başında anterior gergi bandının yaygınlaşmasıyla kırık sonrası dönemde diz fonksiyonlarının yeniden kazanılması konusunda ilerleme kaydetmiştir(7,12).

Cerrahi tedavi 2 mm'den daha fazla eklem yüzü deplasmanı veya 3 mm'den fazla kırık fragmanlarında ayrışmanın olduğu kırıklarda endikedir(3,6,7,9,12,15).

Patella kırıklarının cerrahi tedavisinde açık redüksiyon çevresel, transvers veya longitudinal serklaj, vida, eksternal fiksator, parsiyel veya modifiye gergi bandı teknikleri uygulanabilir.

Çok parçalı kırıklarda ise parsiyel veya totlal tatellektomi yapılabilir(1,2,4,7,8,11, 13,14).

Hastalar, Yöntem ve Sonuçlar

1991-1995 yılları arasında, Sağlık Bakanlığı İstanbul Haydarpaşa Numune Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniğinde 68 hastanın 70 patella kırığı cerrahi olarak tedavi edilmiştir. Olguların 42 (%61.8)'sı erkek, 26 (%38.2)'si bayan. Yaş ortalaması 43.1 (15-86 yaş arası)'dir.

Etiyolojide etkenler gözden geçirildiğinde 33 olguda (%48) diz üzerine düşme, 8 olguda (%12) yüksekden düşme, 15 Oluda (%22) araç dışı trafik kazası, 10 Oluda (%15) araç içi trafik kazası ve 2 Oluda (%3) spor yaralanması şeklinde dağılım saptandı.

15 olguda (%22) travma sonucu patella kırığına ek patolojiler mevcuttu. 8 olguda (%12) kırık, açık kırık şeklinde idi (4'ü 1 . tip açık, 2'si 2. tip açık, 2'si ise 3. tip açık kırık idi). 5 olguda (%7) ise kırık parçalıydı.

Travma zamanıyla ameliyat edilme zamanı arasında geçen süre 68 olguda 4.5 (1-16) gün olarak saptandı.

Son kontroller yapılabilen 45 hastanın, 45 patellası, bu çalışmanın gerecini oluşturmaktadır. Ortalama takip süremiz 31 (2 ay - 60 ay) aydır.

Olgularımızın özelliklerine göre gergi bandı, periferik serklaj, visaj+serklaj, çift serklaj ve modifiye AO teknikleri uygulandı. 3 olguya parsiyel, 1 olguya ise total patellektomi uyguladık.

Ameliyat sonrası alçı atele alınan olgularımıza ortalama 4.1 hafta (2 hafta - 6 hafta) süreyle alçılı tespit uyguladık.

Olgularımızı Levack ve arkadaşlarının (9) fonksiyonel değerlendirme kriterlerine göre değerlendirdik. Kontrole gelen 45 (%66) olgudan yeterli rehabilitasyon programı uygulanan 27 (%60)'sinde iyi, kırığın özelliğine ve gerekse rehabilitasyon programının yeterli uygulanmamasına bağlı olarak 18 (%40) olguda kötü sonuç alınmıştır.

Olgularımız komplikasyon açısından değerlendirildiğinde hiç bir olgumuzda yüzeyel veya derin enfeksiyon gelişmedi. 2 olguda (94) düşme sonrası yeniden kırık oluştu. 6 olguda (%13) serklaj telinin kırılması saptandı. 3 olguda (%6) kaynama gecikmesi saptandı. Kötü kaynama ve psödoartroz saptanmadı.

Kötü sonuç aldığımız 10 olguda (%22) diz fleksiyon açıklığının 90'nin altında olduğu saptandı. Bu olguların, parçalı patella kırığı veya ilave kemik yaralanmaları nedeniyle uzun süreli alçılı tespit uygulanan ve yeterli rehabilitasyon uygulanmayan olgular oldukları belirlendi.

Tartışma

Patefla kırıklarının cerrahi tedavisinde amaç; kuadriseps ve ekstansor mekanizmanın devamlılığını sağlamaktır (1 ,7,13).

Cerrahi onarımın sonuçları, kırığın şekliyle ve uygulanan teknikle ilgilidir. Modifiye anterior gergi bandı litaretürde en iyi sonuçları (%57 çok iyi %29 iyi) vermiştir (3,6,9,15).

Patella kırıklarının tedavisinin sonuçlarının standardizasyonu bulunmamaktadır. Değişik yazarlar, çeşitli kriterleri kullanarak değişik değerlendirme metodlarıyla sonuçlarını değerlendirmişlerdir(13).

Böstman(3) 14 olgudan 9'unda çok iyi, 3'ünde iyi ve 2'sinde kötü sonuç aldıklarını, Levack(9) ise 14 olgudan 7'sinde iyi, 5'inde orta ve 2'sinde kötü sonuç aldıklarını, Altıntaş(2) 38 olguluk serilerinde 2 olguda çok iyi, 28 olguda iyi, 7 olguda orta ve 1 Oluda kötü sonuç aldıklarını, Tacal(14) 20 olguluk serilerinde 17 olguda iyi, 3 olguda kötü sonuç aldıklarını, Esenkaya(5) 27 Oluluk serisinde 15'inde iyi, 8'inde orta, 4'ünde kötü sonuç aldıklarını bildirmişlerdir.

Olgularımızda değişik cerrahlar tarafından kırık tipine göre değişik yöntemler uygulanmış ve %66 oranında iyi sonuç elde edilmiştir.

Kırık tedavisinde amaç kırığı tespit etmek ve erken dönemde fonksiyonlara izin vermektir. Ne kadar çok iyi redüksiyon ve stabil fiksasyon yapılırsa o kadar daha çabuk hareket başlanabilir. Sonuç olarak diz fonksiyonlarını yakından ilgilendiren ayrıca kuadriseps fonksiyonu üzerindeki etkisi de göz önünde bulundurulduğunda patella kırıklarında mümkün olduğu kadar kemiği korumalı ve stabil osteosentezden sonra pasif ve sonra aktif hareket programı uygulanmalıdır. Böylelikle hem hasta görevine daha erken dönmekte, hem de dizdeki artroz gelişimi de geciktirilmiş olur (Şekil 1 , Şekil 2 ).

Referanslar

1. Aglietti, P., Buzas, R.: Fractures of the patella. Chapter 37, In: Surgery of the knee. Ed. Insall, J.N., Windsor, R.E., Vol. 2, Second edition, 1085-1102, Churchill Livingstone, New York, 1993.

2. Altıntaş, F., Ongon, A., Yılmaz, H.: Patella kırıkları geç sonuçları. Acta Orthop. Trauma Turcica. 19 (3): 244-250, 1986.

3. Böstman, A.: Kivilvoto, O.: Comminuted Displaced Fractures of the Patella. Injury, 13: 196-202, 1981.

4. Dominiç, lJ., Durmaz, H. Çakmak, M. Patella kırıklarının cerrahi tedavisi ve geç sonuçları. Acta Orthop. Trauma. Turcica 19(2): 167-176, 1985.

5. Esenkaya, İ., Kafadar A., Bombacı, H. Patella kırıklarının Cerrahi Tedavi Sonuçları. Acta Orthop Trauma Turcica 28, 366-369, 1994.

6. Hung, L.K.: Chan, K.m.; Chow, Y.N. Fractured patella: Operative treatment using the tension band principle. Injury 16: 343-347, 1985.

7. Johnson, E.E.: Fractures of the patella. Chapter: 20, Part: 2 In: Rockwood and Green's Fracture in adults, Ed.: Rockwood, G., Grecn, D.P.: Vol. 2, Third edition, 17621777, J.B. Lippincott Company, Philedalphia, 1991.

8. Kurap, G., Çöl, A., Şeflek, N.: Patella kırıklarının kompresyon metodu ile osteosentezi. Acta Orthop Trauma Turcica, 10 (2): 92-103, 1976.

9. Levack, B., Flannagan, J.P., Results of surgical treatment of patellar fractures. JBJS 67-B (2) 416-419, 1985.

10. Müller, M.E. Allgöwer M.: and Willinegger, H.: Manuel of Internal Fixation: Techique Recomended by the AO Group p. 249-250. New York Springer-Verlag, 1979.

11. Ouan. Y., L., Jia Wen, W.: Fracture of the patella treated by open reduction and external compressive skeletal fixation JBJS 69-A(1 ): 83-89, 1987.

12. Rorabeck, C.H.: Bobechko, W.P. Acute Dislocation of the patella with oslteochondral fracture: A review of eighteen cases. J. Bone Joint Surg., 58-A: 237-240, 1976.

13. Saunders, R.: Patella fractures and extensor mechanism injuries. Chapter: 48 (In: Skeletal Trauma-Fractres, dislocations ligementous injuries. Ed.: Browner, B.D., Jupiter, J.B., Levin A.M., and Trafton, P.G. Vol. 2, 1685-1716, W.B. Saunders Company Phidelphia, 1992.

14. Tacal, T., Mergen, E., Yıldız, Y.: Transvers patella kırıklarında farklı iki fiksasyon metodunun karşılaştırmaları Acta Orthop Trauma Turcica 4(5): 316-318, 1990.